Silesia - de te fabula narratur. Teksty ofiarowane Profesorowi Michałowi Lisowi

ŚLĄSKU — DO CIEBIE STOSUJE SIĘ TO, CO POWIEDZIANO

Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Michałowi Lisowi z okazji 55-lecia pracy nauczycielskiej oraz 40-lecia pracy badawczej i naukowej


Księga Jubileuszowa jest zbiorem tekstów naukowych dotyczących Śląska ofiarowanych historykowi i śląskoznawcy Prof. Michałowi Lisowi.


Fragment początkowy z tekstu Pochodzenie i znaczenie nazwy Śląsk w świetle dotychczasowych badań :

Śląsk — jak na to wskazują wykopaliska archeologiczne — zasiedlony był co najmniej od kilku tysięcy lat. Odkrycia te wiele mówią nam o kulturze materialnej ludów, natomiast nic nie wiemy o ich przynależności językowej. O plemionach tych mówimy, że byli to Praindoeuropejczycy, z których wywodzą się prawie wszystkie narody europejskie.
Do tej grupy należą też nasi przodkowie Prasłowianie. Jedynym świadectwem ich przeszłości językowej są nazwy wodne, które pełniąc funkcję komunikacyjną musiały być trwałe i stabilne.
Są to najstarsze pomniki historii języka, nie zawsze jednak zrozumiałe dla potomnych...



SPIS TREŚCI :

Adam Wierciński — Z cyklu: Głowy opolskie

Izabela Kuc — Bibliografia prac profesora zwyczajnego doktora habilitowanego Michała Lisa za lata 1966 — 2008. Wybór


ŚLĄSK W DZIEJACH POLSKI I EUROPY DO 1945 R.

Stanisława Sochacka — Pochodzenie i znaczenie nazwy Śląsk w świetle dotychczasowych badań

Jan Kopiec — Uwagi Johna Q. Adamsa o Kościele katolickim na Śląsku z 1800 roku

Jerzy Myszor — Ruch Rongego i jego skutki dla chrześcijańskiej Europy

Wiesława Korzeniowska — Udział górnośląskiego ziemiaństwa w początkach i rozwoju wielkiego przemysłu

Urszula Zajączkowska — Napisy i podpisy. Mity i fakty

Dan Gawrecki — Czesko-polska współpraca na Śląsku w XIX wieku (do 1914 r.)

Edward Długajczyk — Okolice braci Witczaków

Maria Wanda Wanatowicz — Awers i rewers współżycia miejscowej i napływowej ludności polskiej w województwie śląskim (1922—1939)

Józef Szymeczek — Kościół ewangelicki na Śląsku Cieszyńskim w obliczeniu powstania Polski i Czechosłowacji 1918—1923

Henryk Chałupczak — Mniejszość niemiecka w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1930—1935

Romuald Gelles — Konsulat Republiki Francji we Wrocławiu (XIX—XXI w.)

Witold Marcoń — Narodowa Partia Robotnicza a autonomia śląska

Mikołaj Iwanow — Polskie plany Kremla w latach 1940—1941


ŚLĄSK W RZECZYWISTOŚCI POLSKI POWOJENNEJ

Teresa Kulak — „Republika Drobnerowska". Rządy prezydenta Bolesława Drobnera we Wrocławiu od 10 maja do 15 lipca 1945 roku

Barbara Kubis — Sytuacja ludności niemieckiej na Śląsku w pierwszym półroczu 1945 — w świetle wybranych relacji autobiograficznych

Małgorzata Świder — Kościół, kler i niemczyzna. Przyczynek do historii Śląska

Dusan Janak — Sovetska „expertiza" uhelneho hornictvi ve Slezsku v roce 1949
[tekst w jęz. obcym]

Edmund Nowak — Śledztwa i procesy w sprawie przestępstw popełnionych w powojennych obozach na Śląsku

Bogdan Cimała — Badania regionalne na Górnym Śląsku do 1945 roku

Danuta Kisielewicz — Polskie środowisko niepodległościowe na emigracji w Londynie w opinii Arki Bożka

Jerzy Marian Dyrda, Włodzimierz Kaczorowski — Problematyka ochrony zdrowia na łamach czasopisma „Nowiny Opolskie"


MIĘDZYNARODOWY WYMIAR WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW I WYZWAŃ DLA ŚLĄSKA

Andrzej W. Jabłoński — Źródła nacjonalizmów europejskich

Stanisław Senft — Śląsk w międzynarodowych konfliktach czasów nowożytnych i najnowszych

Adam Suchoński — Dekada lat 80. ubiegłego wieku w Polsce na kartach niemieckich podręczników do nauczania historii

Stefan Marek Grochalski — Konwencja z Prüm — selektywna współpraca transgraniczna

Robert Rauziński — Migracje zagraniczne Polaków w XX i XXI wieku

Aleksandra Trzcielińska-Polus — Polityka pamięci we współczesnych stosunkach polsko-niemieckich
(na przykładzie debaty z 2009 roku na temat placówki Widoczny Znak)


GÓRNY ŚLĄSK — CZŁOWIEK, SPOŁECZEŃSTWO I SPOŁECZNOŚCI

Stanisław Sławomir Nicieja — Dama z harfą, czyli Joanna Gryzik Schaffgotschowa

Krystyna Kossowska-Jarosz — „Trwalszy nad kruszec pomnik wiekopomny". Samoświadomość twórcza śląskiego pisarza (wiek XIX, obieg polskojęzyczny)

Aleksandra Kwiatek — Śląsk i Ślązacy w twórczości Melchiora Wańkowicza

Bronisław Pasieb — Adolf Hytrek (1853—1899) — jego przyczynek do odrodzenia narodowego Śląska

Lesław Koćwin — Joseph Witting — śląski teolog i historiograf

Teresa Sołdara-Gwiżdż — W niewoli uczuć „Śląsk jako problem socjologiczny" Emilia Szramka w świetle socjologii emocji

Marek Masnyk — O zapomnianej pamięci i potrzebie biografii Ryszarda Hajduka

Władysław Jacher — Integracja ludności rodzimej na Śląsku

Elżbieta Trela-Mazur — Spotkania z Kresowianami

Bogusław Wyderka — Z badań na słownictwem gwar śląskich (łaczny, mata, ktać, okropny, oszydzić i pochodne)

Lech Rubisz — Historia jako nauka polityczna

Bartłomiej Kozera, Małgorzata Lis — Ból z doświadczeń własnych i cudzych


ŚLĄSK W REALIACH DEMOKRACJI

Kazimierz Szczygielski — Województwo opolskie. Przestrzeń i ludzie

Ludwik Habuda — Szansa nie do końca wykorzystana. Samorządowe województwo jako podmiot skutecznej regionalnej polityki

Zbigniew Machelski — Społeczny wymiar strategii rozwoju województwa opolskiego

Zdenek Jirasek — Pacatky opavsko-opolske spoluprace
[tekst w jęz. obcym]

Wiesława Piątkowska-Stepaniak — Presja na prasę

Bogusław Nierenberg — Radio Opole w śląskim pejzażu komunikacyjnym

Jan Róg — Kulturowe uwarunkowania organizacji gospodarczych na Śląsku Opolskim

Marek S. Szczepański, Anna Śliz — Pozostać czy wrócić? Migracje i reemigracje Polaków w perspektywie socjologicznej — przypadek Śląska

Krzysztof Zuba — Demokratyzacja w Polsce z perspektywy Śląska Opolskiego