Rok 1945 w województwie śląsko-dąbrowskim

Z notatki wydawniczej :

Rok 1945 na Górnym Śląsku miał przebieg bardziej dramatyczny niż na innych ziemiach polskich.

Wyzwolenie przez Armię Czerwoną i przejmowanie władz przez administrację polską nie odbywało się bezkonfliktowo i dla wielu mieszkańców Górnego Śląska miało gorzki smak.

Zmieniał się tradycyjny kształt województwa, przed wojną nazywanego śląskim i obejmującego tzw. polską część Górnego Śląska. Generał A. Zawadzki, mianowany przez Rząd Tymczasowy pełnomocnikiem na byłe województwo śląskie skłonił Radę Ministrów (luty 1945 r.) do wyłączenia z województwa kieleckiego i włączenia do śląskiego powiatów będzińskiego i zawierciańskiego oraz miasta Sosnowca. Powiększone w ten sposób województwo zaczęto nazywać śląsko-dąbrowskim.

Zamieszczone w niniejszym tomie artykuły, opracowane przez zespół pracowników Zakładu Historii Najnowszej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego, stanowią próbę ukazania najistotniejszych problemów tamtego okresu, charakterystycznych dla województwa śląsko-dąbrowskiego (śląskiego) w 1945 roku.



TREŚĆ :


WSTĘP

Kazimierz Miroszewski — ARMIA CZERWONA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKO — DĄBROWSKIEGO

Pierwsze dni „wolności"
Grupy operacyjne NKWD
Internowania i deportacje
Wywózka mienia
Sytuacja w okresie komendatur wojennych

Marek Paździora — ODBUDOWA I TWORZENIE POLSKICH WŁADZ ADMINISTRACYJNYCH I SAMORZĄDOWYCH NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKO — DĄBROWSKIEGO

Jarosław Tomasiewicz — UGRUPOWANIA POLITYCZNE I ORGANIZACJE SPOŁECZNE W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKO — DĄBROWSKIM

Polska Partia Robotnicza
— Baza
— Program
— Działalność
Polska Partia Socjalistyczna
— Powstanie i rozwój
— Działalność. Program
— Konflikty zewnętrzne i wewnętrzne
Stronnictwo Demokratyczne
Stronnictwo Ludowe
Polskie Stronnictwo Ludowe
Stronnictwo Pracy
Ugrupowania nielegalne
— Wolność Równość Niepodległość
— Zrzeszenie  „Wolność i Niezawisłość"
— Stronnictwo Narodowe
— Organizacja Polska
— Organizacje niemieckie
Komitety obywatelskie
— Komitet Obywatelski Polaków Śląska Opolskiego
— Polski Związek Zachodni
— Związek Weteranów powstań Śląskich
— Inne organizacje kombatanckie
Związek Walki Młodych
Organizacja Młodzieży TUR
Związek Młodzieży „Wici"
Związek Młodzieży Demokratycznej
Związek Harcerstwa Polskiego
Związki zawodowe
Związek Samopomocy Chłopskiej
Samorząd zawodowo-gospodarczy i organizacje społeczne mieszczaństwa
Spółdzielczość
Organizacje kulturalno-oświatowe i stowarzyszenia twórcze
Kluby i związki sportowe
Inne organizacje społeczne (stowarzyszenia wyższej użyteczności publicznej)
„Ziomkostwa" repatriantów
Straże obywatelskie

Adam Krawczyk — KOŚCIÓŁ KATOLICKI I INNE ZWIĄZKI WYZNANIOWE NA GÓRNYM ŚLĄSKU I W ZAGŁĘBIU DĄBROWSKIM

Kościół katolicki
Inne związki wyznaniowe
— Kościół ewangelicki
— Wyznanie mojżeszowe

Andrzej Topol — PRZEMYSŁ CIĘŻKI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKO — DĄBROWSKIM

Kazimierz Miroszewski — APARAT PRZYMUSU I WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKO — DĄBROWSKIM 

Przemiany w systemie prawnym w Polsce w latach 1944 — 1946
Organizacja i działalność prokuratury katowickiej
Organizacja i działalność sądownictwa
Początki działalności Komisji Specjalnej
Milicja Obywatelska i Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego
Obozy odosobnienia

Wojciech Jaworski — SZKOLNICTWO I NAUKA

Henryk Markowski — PAŃSTWOWY URZĄD REPATRIACYJNY NA GÓRNYM ŚLĄSKU

Utworzenie Oddziału w Katowicach
Organizacja Wojewódzkiego Oddziału Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Katowicach
Akcja osadnicza
Bilans akcji osadniczej na Górnym Śląsku w 1945 roku