Matka Boska Rudzka. Dzieje Sanktuarium w Rudach Wielkich - Ks. Franciszek Wolnik

Wydano w serii : Z Dziejów Kultury Chrześcijańskiej na Śląsku

[ Rudy (niem. Rudy, Groß Rauden) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Kuźnia Raciborska. W latach 1973-1977 miejscowość była siedzibą gminy Rudy.]

Fragment z przedmowy :

W granicach nowo utworzonej 25 marca 1992 roku Diecezji Gli­wickiej znalazły się dwa sanktuaria maryjne.
Na północy diecezji w Lubecku czczony jest cudami słynący wizerunek Matki Boskiej, który jest małą kopią Obrazu Jasnogórskiego. Na południu diecezji w Rudach Wielkich kultem otoczony jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, który zdaniem historyków sztuki jest kopią obrazu Matki Boskiej „Salus Populi Romani" znajdującego się w Bazylice S. Maria Maggiore w Rzymie.

Dawna tradycja wskazuje na rok 1228 jako datę przekazania obra­zu cystersom.
Cudowne wprost ocalenie klasztoru przed wojskami szwedzkimi podczas wojny trzydziestoletniej przypisywane wstawien­nictwu Matki Boskiej wzmocniło kult obrazu i ruch pielgrzymkowy.
Z sekularyzacją klasztoru w 1810 roku i odejściem cystersów malał ruch pielgrzymkowy.
W związku z obchodami Roku Świętego (1974) i Roku Jubile­uszowego (1983) nastąpiło ożywienie kultu Matki Boskiej Rudzkiej. Renowacja Obrazu i Jego ponowna intronizacja w 1991 roku przyczyniły się do wyraźnego wzmożenia ruchu pielgrzymkowego.

Autorowi monografii ks. Franciszkowi Wolnikowi należą się wyrazy wdzięczności za podjęty trud, a Wydawnictwu św. Krzyża w Opolu za staranne wydanie opracowania...


WSTĘP

Wśród wielu maryjnych miejsc pielgrzymkowych na terenie Ślą­ska znajduje się również Sanktuarium Matki Bożej w Rudach Wiel­kich. To popularne dawniej miejsce pielgrzymkowe, wraz z upły­wem czasu uległo całkowitemu zapomnieniu.

O dziejach rudzkiego sanktuarium wspominają w sposób bardzo ogól­ny, w monografiach dotyczących opactwa cysterskiego w Rudach A. Potthast, A. Gessner, a także T. Konietzny w monografii o rudzkim kościele. Autorzy ci ograniczają się tylko do krótkich wzmianek o obrazie Matki Boskiej i odbywanych do niego pielgrzymkach. Brak szerszego opracowania dziejów rudzkiego sanktuarium, był powodem podjęcia tego tematu. Jest to próba ocalenia od zapomnienia wszystkiego, co obecnie o dziejach kultu Matki Boskiej Rudzkiej, o jej obrazie można powiedzieć. Nieliczne zachowane źródła historyczne dotyczące tego sanktuarium, uzupełnione zostały niejednokrotnie legendami przekazywanymi od wielu pokoleń przez mieszkańców Rud.

Spośród źródeł świadczących o kulcie Matki Boskiej Rudzkiej, zwanej też Matką Boską Pokorną, zasadnicze znaczenie odgrywa rękopis przechowywany w Bibliotece Wyższego Seminarium Du­chownego Śląska Opolskiego w Nysie: „Origo humaniorum studiorum Raudae, anno MDCCXLIV" — spis uczniów byłego przyklasztornego gimnazjum, ukazujący między innymi kult Matki Bożej wśród wychowanków gimnazjum.
Wykorzystano także księgi liturgiczne pochodzące z dawnego opactwa cysterskiego w Rudach, a przechowywane w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu i w Archiwum Parafialnym w Rudach.
Najważniejsze wykorzystane źródła i opracowania związane z omawianą problematyką umieszczono w wykazie bibliografii. Mogą one służyć Czytelnikowi pomocą  w pogłębieniu omawianej tematyki.

Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy ukazuje w zarysie dzieje rudzkiego opactwa, kościoła, parafii i obrazu. W drugim rozdziale przedstawiono dzieje kultu obrazu: jego rozwój przed sekularyzacją klasztoru (1810 r.), okres jego zaniku i próby ożywienia go w związku z obchodami Roku Świętego (1974 r.).
Trzeci rozdział omawia poszczególne formy kultu. Zagadnienia te zostały omówione w układzie chronologicznym, od pierwszych śladów, aż po czasy nam współczesne.



SPIS TREŚCI :

Przedmowa

Wstęp

I. Zarys dziejów klasztoru, kościoła, parafii i obrazu

1. Dzieje klasztoru cystersów w Rudach
2. Dzieje kościoła i parafii w Rudach
a. Dzieje kościoła w Rudach
b. Dzieje parafii Rudy
3. Pochodzenie obrazu Matki Boskiej i jego opis

II. Rozwój kultu Matki Boskiej w Rudach

1. Kult Matki Boskiej Rudzkiej do czasu sekularyzacji klasztoru (1810 r.)
2. Zanik kultu obrazu Matki Boskiej Rudzkiej w latach 1810—1974
3. Próby ożywienia kultu Matki Bożej Rudzkiej w związku z obchodami Roku Świętego (1974r.)

III. Przejawy kultu Matki Boskiej Rudzkiej

1. Kult Matki Bożej w zakonie cysterskim
2. Formy kultu Matki Boskiej Rudzkiej
a. Pielgrzymki
b. Wota
c. Odpust parafialny
d. Modlitwy
e. Pieśń do Matki Boskiej Rudzkiej
f. Sodalicja Mariańska
3. Kopie obrazu Matki Boskiej Rudzkiej
a. Obraz Matki Bożej w kościele pojezuickim w Opawie
b. Obraz Matki Bożej w kościele w Krowiarkach
c. Obraz Matki Bożej w Stanicy
d. Mezzotinta w kościele pw. świętego Krzyża w Pietrowicach Wielkich
e. Obraz w kościele św. św. Piotra i Pawła w Nysie
f. Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w kościele w Rudach Wielkich

Zakończenie

Zusammenfassung

Bibliografia

Aneks: Ksiądz Emil Theodor Jatzek, dziekan, radca duchowny (1881—1959), oprac. L. Durszlag
Ogólnodiecezjalne uroczystości w Sanktuarium w Rudach Wielkich w 1995 roku

Uwaga : ostatni egzemplarz z wyczerpanego nakładu !

Ze względu na uszkodzenia folii pokrywającej miękką oprawę i zagięcie narożnika, książkę sprzedajemy jako używaną.