Zarys kultury materialnej górali śląskich. Materiały do kultury społecznej górali śląskich - Longin Malicki

Z notki wydawniczej :

Na książkę składają się dwie prace, będące wynikiem przedwojennych studiów naukowych autora nad kulturą ludową górali śląskich. Obie są wyjątkowe i pionierskie ze względu na zakres uwzględnionych zagadnień, ich uporządkowanie, syntetyczny charakter opracowania połączony ze szczegółowością wielu opisów oraz bogaty materiał ilustracyjny. Warto dodać, że autor był wpierw wolontariuszem, a następnie pracownikiem tworzącego się w latach dwudziestych XX wieku Muzeum Śląskiego, zajmując się pracą kolekcjonerską organizującego się wówczas działu etnografii.

Z okładki :

Longin Ildefons Malicki urodził się w 1908 roku w Sławnie koło Gniezna. W 1932 roku ukończył studia na Uniwersytecie Poznańskim w zakresie antropologii, etnografii z etnologią i prehistorii.

Wyjechał na Śląsk. W 1933 roku przez kilka miesięcy pracował jako wolontariusz w Muzeum Śląskim w Katowicach, po czym w 1935 roku został zatrudniony na stałe jako asystent w dziale etnograficznym Muzeum Śląskiego.
Z katowickim Muzeum związał się do wybuchu wojny. Tworzył muzealną kolekcję etnograficzną, zbierając eksponaty na Śląsku (zwłaszcza w Beskidzie Śląskim), ale także na Pomorzu i Polesiu.
Efektem badań naukowych podjętych w Beskidzie Śląskim była wydana w 1936 roku książka Zarys kultury materialnej górali śląskich.
W 1947 roku Malicki opublikował Materiały do kultury społecznej górali śląskich, a w 1956 roku Strój górali śląskich w serii „Atlas Polskich Strojów Ludowych".

W 1945 roku Longinowi Malickiemu powierzono stanowisko dyrektora Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, którym kierował do 1952 roku. W 1958 roku związał się na stałe z muzealnictwem gdańskim.
Opublikował wiele artykułów na temat sztuki ludowej Pomorza Gdańskiego, Kaszub i Kociewia oraz obrzędów dorocznych na Kaszubach. Zmarł w 1986 roku w Gdańsku.

Nota redakcyjna

Obie prace Longina Malickiego przedrukowujemy bez wprowadzania do nich jakichkolwiek zmian.
Ingerencja redakcyjna ogranicza się do kilku, następujących spraw.
I tak, w miejsce oddzielnej dla każdej strony oryginału wprowadzono ciągłą numerację odnośników do przypisów i samych przypisów. Błędy dostrzeżone w druku i wymienione w erracie do obu oryginałów zostały poprawione bezpośrednio w tekście niniejszych przedruków. Zarówno w tekście, jak i w przypisach przedruków zastosowano współczesne zasady ortograficzne, fleksyjne oraz interpunkcyjne.


TREŚĆ :

Maria Lipok-Bierwiaczonek — O LONGINIE MALICKIM I JEGO BADANIACH NAD KULTURĄ LUDOWĄ GÓRALI ŚLĄSKICH

— „Oddział etnograficzny" Muzeum Śląskiego
— Słowo o Longinie Malickim
— Wartości książki Longina Malickiego
— Kilka objaśnień
— Nota redakcyjna

Longin Malicki — ZARYS KULTURY MATERIALNEJ GÓRALI ŚLĄSKICH

Wstęp

I. OBSZAR ETNOGRAFICZNY

1. Opis wsi
2. Klimat
3. Osadnictwo
4. Stosunki antropologiczne
5. Narzecze góralskie

II. KULTURA MATERIALNA

1. Środki utrzymania
2. Zbieractwo
3. Łowiectwo
4. Rybołówstwo
5. Hodowla zwierząt
6. Pasterstwo szałaśnicze
7. Pszczelarstwo
8. Uprawa ziemi
9. Przygotowanie pokarmów
10. Obróbka drewna
11. Plecionkarstwo
12. Obróbka włókna i wełny
13. Obróbka rogu i skór
14. Garncarstwo
15. Obróbka żelaza
16. Odzież
17. Budownictwo
18. Rozmieszczenie chałup
19. Sprzęty
20. Zabiegi o czystość
21. Transport i komunikacja

Spis literatury
Słowniczek gwarowy
Streszczenie francuskie

Longin Malicki — MATERIAŁY DO KULTURY SPOŁECZNEJ GÓRALI ŚLĄSKICH

1. ZWYCZAJE NARODZINOWE

Menstruacja
Życie płciowe
Ciąża
Poród
Okres połogowy
Chrzest
Pielęgnowanie dziecka

2. ZWYCZAJE WESELNE

Bezżenność
„Zolyty"
„Snymby"
Przygotowania weselne
Wywodziny
Śniadanie
Orszak weselny
Ślub
Zabawa weselna - „czakaczka"
Wieczerza
„Czepiny"
„Przekludziny"

3. SCHYŁEK ŻYCIA, ŚMIERĆ I ZWYCZAJE POGRZEBOWE

Dożywocie
Zapowiedzi śmierci
Wyobrażenie śmierci
Zgon
Pochówek
Samobójcy

4. ŻYCIE TOWARZYSKIE

Pozdrowienia i odwiedziny
Gościna
Odpusty
Współżycie grup
Współżycie z miejscowymi cyganami