Tagi

Śląsk historia Górny Śląsk prawo sztuka religia kościół architektura kultura Opole Polska zabytki polityka socjologia psychologia malarstwo muzeum Katowice policja pedagogika fotografia dzieje zarządzanie szkoła ekonomia kobieta literatura archeologia administracja średniowiecze język Niemcy Żydzi miasto wojna prasa budownictwo Wrocław media społeczeństwo edukacja Gliwice wojsko etnologia starożytność Racibórz katalog językoznawstwo Bytom filozofia marketing dziennikarstwo dzieci XIX w. etnografia film parafia wykopaliska dziecko geografia Rzym przyroda wystawa Europa kolekcja rodzina Cieszyn słownik ekologia Kraków Rosja komunikacja grafika wychowanie nauczyciel rozwój ksiądz medycyna Czechy technika Śląsk Cieszyński śmierć antyk semen przemysł biografia Częstochowa nauka muzyka Łódź terapia urbanistyka tradycja plebiscyt teatr liturgia ochrona sąd reklama Grecja górnictwo klasztor człowiek biblia BEZPIECZEŃSTWO Ukraina kresy choroba Zaolzie poezja ustrój teoria literaturoznawstwo szkolnictwo młodzież internet pocztówki Judaica kult II RP badania proza krajobraz życie proces folklor biznes skarby wspomnienia synagoga Nysa PRL Poznań kopalnia zakon region kino turystyka etyka emigracja planowanie antropologia rzeźba radio Śląsk Opolski Bóg Bizancjum przestrzeń Unia Europejska miasta zdrowie władza transport praca przestępstwo teologia usługi Warszawa dziedzictwo II wojna światowa telewizja niepełnosprawność państwo Sosnowiec dwór kościoły cystersi wizerunek biskup przedsiębiorstwo nauczanie rysunek pamięć samorząd terytorialny szlachta samorząd Bielsko-Biała las kulturoznawstwo oświata rozwój przestrzenny matematyka obóz Opolszczyzna kultura łużycka informacja logistyka gwara sport naród fizyka ciało więzienie lwów dydaktyka gospodarka gender uczeń Konstytucja stara fotografia finanse prawosławie farmacja tożsamość plastyka UE Litwa Rudy pałac przestępczość historia kultury XIX wiek duchowieństwo środowisko Góra Św. Anny wiara Białoruś powstania śląskie archiwalia resocjalizacja język niemiecki opieka granica Księstwo Opolskie logika demokracja Kaszuby podróże język polski prawo karne filologia technologia legenda książka historia sztuki reportaż XX wiek powieść islam Monachium Świdnica hagiografia cenzura pielgrzymka sztuka nieprofesjonalna mechanika ekonomika Pszczyna Chorzów rewitalizacja energetyka Zabrze cesarz demografia dyskurs słowianie katastrofa Zagłębie Dąbrowskie twórczość miłość diecezja historiografia Hegel artysta kartografia Galicja dom Cesarstwo Rzymskie tekst atlas mapa okupacja Jan Gombrowicz Będzin Rej hutnictwo Prezydent Polacy uniwersytet geologia wolność handel zwierzęta neolit metalurgia gazeta służba informatyka procesy zamek projektowanie slawistyka integracja projekt Wielkopolska Francja regionalizm 1939 powstania rynek barok Strzelce Opolskie narodowość księga USA sentencje sanacja Dominikanie Pomorze studia miejskie reprint kulinaria kryminalistyka energia sanktuarium protestantyzm pomoc społeczna łacina cesarstwo kolej inzynieria Żyd polszczyzna stres fotografia artystyczna modernizm Odra Ameryka kryzys Anglia ludzie Siewierz Krapkowice gimnazjum osadnictwo Kant organizacja III Rzesza myśli konsumpcja terroryzm flora pożar mieszkańcy identyfikacja konserwacja mniejszość muzealnictwo modelowanie jedzenie zabytek inwestycje Indie komunikowanie konkurencyjność broń jubileusz nazizm fauna Gdańsk przemoc przedszkole W Prusy strategie hobby Słowacja dramat Chorwacja apteka public relations antologia Nietzsche kronika szczęście zachowanie Włochy zwyczaje bank Wilno powódź firma materiałoznawstwo inżynieria materiałowa konflikt wino autonomia szkice frazeologia Rybnik metodologia granice propaganda Izrael język angielski księstwo praktyka prawo europejskie XX w. mediacja esej rzeka urbanizacja ikona wywiad kara pracownik socjalny globalizacja plan infrastruktura Matejko leki socrealizm medycyna ludowa Romowie podręcznik Japonia gmina autyzm Ślązacy kościół katolicki korupcja sacrum grodziska Jasna Góra kodeks medioznawstwo Miłosz Habermas święty Białoszewski prawa człowieka kapitał dyplomacja hermeneutyka pogrzeb genetyka interpretacje dokumenty topografia fałszerstwo biologia migracja franciszkanie DNA wielokulturowość kompozytor przepisy Łambinowice żegluga Bydgoszcz psychologia rozwojowa botanika ochrona środowiska wieś etniczność polski rzecznik Grodków rasa system ołtarz etymologia złote industrializacja transformacja lotnictwo klient Beskidy Ruda Śląska pocztówka komiks Hitler Polonia dusza Księstwo Raciborskie karne osady socjalizacja Hiszpania Mikołów poradnik powstanie śląskie 1921 ikonografia święci zawód endecja Gleiwitz postępowanie Wittgenstein kształcenie wybory Italia psychika ryby prawo cywilne 1914 woda anglistyka pradzieje AZP album więziennictwo produkt Wielka Brytania Chiny politologia kolekcjonerstwo pamiętnik gotyk jaskinia metropolia problematyka król kalendarz historia literatury Niemodlin zielnik papież psychologia osobowości pisarz narkotyki Jura biblioteka pacjent chrześcijaństwo kicz katolicyzm XVIII w. ryzyko osobowość leczenie mit język rosyjski wody analiza leksyka monografia symbol lęk książę ROSYJSKI semantyka POLONISTYKA Piłsudski farmakopea Fabian Birkowski epoka brązu aksjologia feminizm Conrad humanizm postępowanie administracyjne katedra pies przesladowania ptaki agresja wizja gospodarstwo leśnictwo złotnictwo refleksje ślub Oppeln dieta umowy języki słowiańskie regionalistyka okres międzywojenny antysemityzm śledztwo Oświęcim sieć rodzicielstwo symbolika renesans uzbrojenie straż miejska architektura zabytkowa Czechow II strategia studium Heidegger farmakologia student horror mord społeczność baśń przesiedlenia Kaszubi Król Polski metafora Kierkegaard Mickiewicz Bielsko

Szukaj

Sukub — VLADO ŽABOT

Sukub — VLADO ŽABOT

Tłumaczenie : EWA ZIEWIEC
Opieka merytoryczna i współpraca redakcyjna : BOŻENA TOKARZ
Tytuł oryginału: Sukub
Ljubljana: Študentska založba, 2003
wyd. 2009, stron 140, miękka oprawa z zakładkami, barwna tasiemka zakładkowa, format książki ok. 21 cm x 14,5 cm

Niski nakład !

Więcej szczegółów

Promocja tygodniowa !
12,00 zł

15,00 zł

(cena obniżona o 20 %)

1 dostępny

Ostatnie egzemplarze!

30 other products in the same category:

Customers who bought this product also bought:

Wydano jako TOM XIII serii wydawniczej BIBLIOTHECA: ALIA UNIVERSA

Z okładki :

Sukub jest piątą powieścią Vlada Žabota (ur. 1958), licząc od debiutanckiego zbioru opowiadań Bukovska mati z 1986 roku, wyraźnie zapowiadającego – jak się okazało z perspektywy czasu – jego dalszą twórczość. Niedługo po jej słoweńskim wydaniu, w 2003 roku, ukazał się angielski przekład. W tym roku zostanie opublikowana w Lublanie jego najnowsza książka Ljudstvo lunja („Plemię Jastrzębia Bagiennego”).
Tytuł wskazuje na jeden z głównych tematów prozy Vlada Žabota: rolę libido w kształtowaniu się tożsamości jednostki niezależnie od czasu i przestrzeni, które mogą obniżać jego poziom, ograniczać, zakłamywać.
Sukkub to demon żeński dręczący mężczyzn swą piękną powierzchownością.
On to powoduje zatracenie się bohatera w wielości obrazów, jakich dostarcza współczesna cywilizacja, choć także w inny sposób obecnych w rzeczywistości rustykalnej.
Odpowiedź Žabota na globalizację charakteryzuje wiara w to, że dostrzeganie świata, jego doznawanie i kategoryzowanie w równym stopniu zależą od zakorzenienia jednostki w określonej rzeczywistości i od uwarunkowań psychicznych. Rzeczywistość ma swój wymiar unifikujący – globalny, i wyróżniający – lokalny, które składają się na przestrzeń zewnętrzną, wzajemnie się motywując w sferze mentalnej, w stanie psychicznym człowieka i jego wyobraźni.

WSTĘP

Sukub jest piątą powieścią Vlada Žabota, licząc od debiutanckiego zbioru opowiadań Bukovska mati z 1986 roku, wyraźnie zapowiadającego – jak się okazało z perspektywy czasu – jego dalszą twórczość.
Niedługo po jej słoweńskim wydaniu, w 2003 roku, ukazał się angielski przekład.
Poprzedzają ją powieści: Stari pil – „Stary znak” (1989), Pastorala (1994, przetłumaczona na język macedoński), Volčje noči – Wilcze noce (1996, 2004) – w 2000 roku opublikowana w przekładzie niemieckim, a obecnie w przekładzie polskim, oraz Nimfa (1999). Zainteresowanie prozą ich autora poza granicami Słowenii wynika – w znacznej mierze – z dwóch przyczyn: z niedostatecznej znajomości literatury słoweńskiej, a przede wszystkim ze swoistej poetyki Žabota, ukształtowanej w procesie glokalizacji, czyli dzięki aktywnemu uczestniczeniu pisarskiej wyobraźni w tym, co globalne, przez to, co lokalne.
Jego odpowiedź na globalizację charakteryzuje wiara w to, że postrzeganie świata, jego doznawanie i kategoryzowanie zależą w równym stopniu od zakorzenienia jednostki w określonej rzeczywistości i od uwarunkowań psychicznych. Rzeczywistość ma swój wymiar unifikujący – globalny, i wyróżniający – lokalny, które składają się na przestrzeń zewnętrzną, wzajemnie się motywując w sferze mentalnej, w stanie psychicznym człowieka i jego wyobraźni.
Fabuły, wątki i motywy w twórczości Žabota, zapowiedziane już w Bukovskiej mati, są konstrukcjami wyobraźni pisarza osadzonego w konkretnym i magicznym krajobrazie Prekmurja, regionu, gdzie kultura słoweńska określa się w ciągłej konfrontacji z kulturą chorwacką, węgierską i germańską.
Jego proza, choć wyrasta z mistycyzmu tego regionu i ożywia jego stare tradycje ludowe, daleka jest od regionalizmu, ponieważ podejmuje tematy uniwersalne, dotyczące samoidentyfikacji na podstawowym i kulturowym poziomie egzystencji jednostkowej, będąc świadectwem konfrontacji globalnego i lokalnego.
Może dlatego wielość, określająca region w jego zwyczajach, wierzeniach, mitach i języku, jest tak oczywista, że skłania do innego spojrzenia na unifikujące tendencje kultury masowej. Będąc bowiem orędownikiem odrębności i różnorodności, pisarz stawia sobie zasadnicze pytania dotyczące zachowań jednostki w różnych czasoprzestrzeniach psychofizycznych. Jego bohaterowie są pasywni, ogranicza ich przestrzeń kulturowo‑mentalna z jej wzorcami zachowań i wytworami wyobraźni, przez które przedziera się wyobraźnia jednostkowa, a także indywidualne słabości.
Określają one ich stosunek do miłości, śmierci, ciała, matki, kobiety, kochanki, własnej wyobraźni ukształtowanej pod wpływem wzorców kulturowych. Bohaterowie poszukują sensu własnej egzystencji przez doznawanie cielesności w aktach erotycznych, często prymitywnych i podszytych lękiem, w cierpieniu ciała; dochodzą do metafizycznego sacrum od erotycznej cielesności.
Ich pasywność polega na nieskuteczności wszelkiego działania wykraczającego poza sferę psychiki i wyobraźni. Zmagają się nie tyle ze światem zewnętrznym, ile z jego przetworzonym obrazem wewnętrznym, wytworem własnej wyobraźni, spychanym do podświadomości z królującymi w niej popędami.
Wyobraźnia podsuwa bohaterom kres tych poszukiwań w obrazach nicości, jak wszechotaczająca biel w Wilczych nocach, żółć w Pastorali, czy idylliczny raj odnaleziony w wyniku uwolnienia od strachu przez śmierć. W Sukubie kanion za betonowym miejskim murem stanowi przekształcenie obrazu Raju, utrwalonego w pamięci kulturowej, do którego bohater dociera, kierowany popędem miłości wcale nie idealistycznej, lecz wyrażonej w cielesnym pragnieniu, wyobrażanym z udziałem skonwencjonalizowanych obrazów kultury masowej, powieści kryminalnej i powieści gotyckiej.
W poprzednich powieściach, szczególnie w utworach Stari pil, Pastorala, Wilcze noce, wyobraźnia bohatera była ukształtowana przez elementy i dziedzictwo przestrzeni lokalnej Prekmurja w celu wydobycia uniwersalnej konstatacji na temat niewiadomego, tajemnicy, niepewności tkwiących w psychice człowieka i uniemożliwiających poczucie pewności siebie i bezpieczeństwa.
Jednocześnie kultura i natura regionu stanowiły czynnik wciągający czytelnika swą leksyką, technikami ukonkretniającego obrazowania polisensorycznego, zawłaszczającego barwą, dźwiękiem, semantyką i stylistyką. Natomiast zmiana przestrzeni bezpośrednio doznawanej przez bohatera Sukuba z rustykalnej na urbanistyczną wymaga operowania innymi obrazami, bardziej uniwersalnymi ze względu na ich uzależnienia cywilizacyjne. Dlatego miasto przedstawione w cyklu temporalnym charakteryzują przesunięcia topograficzne w przestrzeni między centrum a peryferią.
Ciągle jednak miasto ma swoje preferowane dzielnice, choć kategoria centrum przestała istnieć w swym uprzednim znaczeniu. Miasto w Sukubie składa się ze strefy bloków, starych kamienic, parków i willi, z bulwaru nad rzeką oraz odległego przedmieścia. Labirynt starych uliczek pojawia się w wyobraźni jako dochodzenie do raju. Tę przestrzeń realną wypełniają media informujące o życiu miasta i świata, modelujące i porządkujące owo życie. Automatyzująca i unifikująca ich funkcja sprawia, że pytanie o sens egzystencji obecne we wcześniejszych powieściach nabiera ostrości: czy wybrać wygodne bezpieczeństwo przez poddanie się cywilizacyjnym rytuałom i utożsamienie z tłumem, czy też podkreślać własną niezależność. Ciekawe, że zachowania wymuszone przez współczesne mass media tworzą podobną sieć uzależnień, co gusła i czary w poprzednich powieściach, lecz są od nich groźniejsze, ponieważ prowadzą do automatyzacji, sprawiającej wrażenie swobody i luksusu, a w rzeczywistości odbierającej jednostce nie tylko zdolność samodzielnego myślenia, przeżywania, doznawania, ale także instynktowne odruchy. Tak w powieści została sportretowana żona bohatera, poddana działaniu seriali telewizyjnych, której figurka Sulamit przypomina miłość, a przede wszystkim naturalną zdolność jej doznawania przez żywą istotę. Sulamit to imię Oblubienicy z Pieśni nad Pieśniami.
Jej magia bowiem, tak jak ludzkie wierzenia, zespolona jest z potrzebami mentalnymi jednostki, z jej zmysłami, wyobrażeniami i myślami.
Valent Kosmina nie chce być postacią z serialu, choć jednocześnie przyjmuje w swej wyobraźni i w zachowaniu liczne maski, by wydawać się sobie i innym lepszym. Zatem w wyobraźni, stanowiącej jego niezaprzeczalną własność, też nie jest sobą, ponieważ korzysta z podsuwanych przez pamięć kulturową schematów i obrazów. Pomimo że chce wyzwolić się od automatycznej klasyfikacji (bo po to udaje biznesmana, dystyngowanego starszego pana), traci urzędową tożsamość, niszcząc swoje dokumenty i rozpływając się w rajskiej miłości. Czy tego pragnął – trudno stwierdzić.
Może stan graniczny, w jakim się znalazł – zawał serca – stanowi dla niego możliwość oderwania się od wcześniej narzuconych ról społecznych i nadzieję na nowy początek. Nie uwolni go to od niepewności, ponieważ to ona określa kondycję człowieka. Niepewność boli, dręczy, lecz zmusza do poszukiwania, stanowiąc o życiu. Pewność daje poczucie bezpieczeństwa, rajską ułudę, jest statyczna jak śmierć.
Bohatera, wydawałoby się bez tożsamości i zmęczonego ciągłym udawaniem kogoś innego, coś jednak określa, a mianowicie strach. To on powoduje, że osaczają go oczy innych, w które boi się spojrzeć, spodziewając się w nich wrogości; osaczają obrazy tygodników ilustrowanych, komiksów, billboardów; osaczają dźwięki telewizyjnych seriali, choć ich nie ogląda, skrobanie i skrzypienie bloku; zapachy luksusu, np. perfumy firmy Guerlain Shalimar, ale też zapachy zgnilizny i kurzu; a także ruch uliczny ze środkami lokomocji, ze zautomatyzowanymi i poprzebieranymi ludźmi.
Strach określa stan umysłu bohatera. Wynika z jego predyspozycji psychicznych tak samo, jak z obserwacji rzeczywistości zewnętrznej, której doznaje zmysłowo i którą przeżywa, przetwarzając jej obrazy w myśli i w wyobraźni.
Ostatecznie więc pogrąża się, jak wcześniejsi bohaterowie Žabota, w świecie wyobraźni, snu, halucynacji, czyli w pragnieniu doświadczania czegoś, co znajduje poza ciałem, pomimo że bodźce tych przeżyć pochodzą z obu światów i z ukształtowanych przez wyobraźnię kulturową wzorców: wysokoartystycznych i masowych, stereotypowych. Porusza się, jak Józef K. z Procesu Kafki, wpadając w pułapkę zmysłowości ciemnowłosej dziewczyny na trzecim piętrze kamienicy czy przestrzeni strychu, w czające się tam obrazy lęku i wyuzdanej erotyczności. Jednocześnie dziewczyna, uosobienie pragnienia miłości, Sulamit, czyli Oblubienica, została stworzona z jego świadomości widzenia, powstałej w wyniku kontaminacji biblijnej Pieśni nad Pieśniami oraz oglądania nagości i pornografii w czasopismach ilustrowanych.
Valenta Kosminę przedstawia narrator w opisie wszechwiedzącym, przybliżając czytelnikowi jego świadomość, a nawet mechanizmy podświadomości.
W szystkie te bodźce stanowią swoisty amalgamat charakteryzujący jego świat wewnętrzny.
Narrator nie modeluje jednak bohatera, lecz jest pośrednikiem, medium usytuowanym w jego psychice, co z jednej strony utożsamia go z postacią, z drugiej pogłębia wrażenie niepewności.
Niepewność, pragnienie miłości, strach przed światem (np. wrogi, poprzebierany tłum na ulicach), drugim człowiekiem (sąsiadami Marzi, żoną itp.) i przed samym sobą określają go jako jednostkę zagubioną, choć ludzką w tym zagubieniu. Przyczyna samotności jest ciągle jedna, podobnie jak w innych powieściach autora: brak umiejętności komunikacji z drugim człowiekiem. Egzystencjalistyczne, Beckettowskie zdążanie człowieka ku śmierci (por. cmentarz i atmosferę funeralną na końcu powieści) nie jest jednak rozpłynięciem się w nicości, lecz niespodziewanym i podejrzanym odnalezieniem baśniowego bezpieczeństwa.
Bohater Sukuba, podobnie jak innych powieści, swoje lęki i tęsknoty gromadzi w ciele i w umyśle.
Uwięzione, podlegają zwielokrotnieniu w stanach zagrożenia, wywołując natłok myśli, obrazów i skojarzeń, co prowadzi do paranoi. Kosmina panicznie boi się pogardy, odarcia z nakładanych masek, czyli kompromitacji.
Jego ciało nie tylko wygląda na niezdrowe i wymaga korektora w postaci pudru, lecz serce, jeden z najważniejszych organów życiowych, z przypisanymi mu treściami symbolicznymi, odmawia funkcjonowania z powodu skurczu pod wpływem ciągłego stresu i lęku.
Wynika to z nieumiejętności panowania nad popędami i z autodestrukcyjnego działania psychiki, ujawniającego się w niespodziewanych skojarzeniach. Wspomnienia i skojarzenia paraliżują go, czyniąc niemożliwym podjęcie jakichkolwiek działań w świecie realnym. Jego aktywność ogranicza się do sfery psychicznej.
Pragnienie miłości, związane z poziomem libido, oraz śmierć są z sobą związane również w Sukubie, z tą jednak różnicą, że tym razem zostały umieszczone w przestrzeni miasta, które ma także swą magię splątania (ulic, strychów, pięter, mieszkań, linii komunikacyjnych itp.). Splątanie tworzy labirynt, będąc odbiciem przenikania i przeplatania się przestrzeni doświadczanych zmysłowo i mentalnie przez bohatera w wyobraźni, we śnie, w fantazji.
Wyobraźnia, magia, rzeczywistość nie są od siebie oddzielone, mogą być sobą nawzajem, jak Sulamit potencjalnie jest ciemnowłosą dziewczyną o niewinności dziecka i wabiącym ciele kobiety. Służą odkrywaniu tajemnicy przez wzrok, słuch, dotyk i węch. Dlatego narrator polisensorycznie oddziałuje na czytelnika, najpierw wciągając go w grę w udawanie Valenta Kosminy, później w jego mroczne przeżywanie własnej niemocy i pragnienia. Podobnie miłość i śmierć nie stanowią przeciwstawnych sobie stanów na poziomie doznania zmysłowego, przenosząc jednostkę przez ciało poza jego granice. Stany te zestawione z sobą oznaczają w powieści potencjalny akt erotyczny i akt zabójstwa. Niespełnienie dotyczy więc obu stanów ze względu na rodzaj doznania zmysłowego. Oba mają miejsce w wyobraźni, pobudzonej „zakleszczającym się sercem” Valenta. Miłość i śmierć w powieści istnieją też osobno, choć obok siebie, jak małżonkowie, którzy boją się lub wstydzą swych uczuć i przywiązania, popadając każdy na swój sposób w paranoję.
Życie bohatera stanowi pasmo niespełnień, a więc jego libido jest, według Freuda, ograniczone.
Ich przyczyną jest kobieta, która jak diaboliczny Sukkub, demon żeński dręczący mężczyzn swą piękną powierzchownością, powoduje zatracenie się Kosminy w wielości obrazów dostarczanych przez współczesną cywilizację, choć także w inny sposób obecnych w rzeczywistości rustykalnej.
Na wsi wchłania jednostkę natura (lasy, wody, bagna, korzenie i dźwięki), jak we wcześniejszych powieściach autora, a w mieście władają nią wytwory cywilizacji wraz z jej dźwiękami i zapachami, kulturą obrazkową i masowymi spektaklami życia. W obu środowiskach, rustykalnym i urbanistycznym, doznania zmysłowe poddane są filtracyjnym mechanizmom kultury: mitologizacji natury i mistyfikacji cywilizacyjnej. Mechanizmy te wynikają z magazynującej funkcji pamięci zachowanej w języku, jego leksyce, gramatyce i sposobach użycia, w szeroko rozumianych wytworach kultury oraz w pamięci ciała. Pamięć pozwala więc na samoidentyfikację i jednocześnie wyznacza granice jednostkowe.
Popędy znajdujące wyraz w miłości, nienawiści czy dominacji determinują zachowanie jednostki, splatając się zarazem z sobą. Žabot udowadnia tym samym tezę, że życie, cywilizacje i marzenia są uzależnione od poziomu libido, powracając do tezy Freuda. P rzekraczając ją, podejmuje dialog estetyczny z kategorią mimesis, jako niewystarczającą artystycznie wobec nieograniczonych możliwości, jakie stwarza wyobraźnia i fikcja literacka.

Zabawa bohatera w udawanie, przenikanie i przeplatanie się przestrzeni realnie prawdopodobnych, wyobrażonych, sennych są świadectwem prowadzonych przezeń gier z mimesis w imię subiektywnego, mentalnego przeżywania rzeczywistości. Budując duchowy, mentalny świat, skupia się Žabot na cielesności, namiętnościach, na erotyce. Libido wyzwala przeszłe i teraźniejsze doświadczenie ciała, tzn. pamięć ciała. Stanowi źródło działań w marzeniach sennych i na jawie, przekształcając chaos doznań, pragnień i myśli w wyobrażony konkret.
Pierwotną pamięć ciała ożywiają doznania słuchowe, wzrokowe, dotykowe i węchowe. W świecie tajemnych sił i życiowej potencjalności włada – także w świecie przedstawionym Wilczych nocy, Nimfy i Sukuba – strach i napięcie.
Podmiot, jeżeli chce ocaleć, musi podjąć konfrontację z otaczającym złudzeniem i ze złem, a także z mistyką i mitycznością życia. To nieuświadomione sobie przez jednostkę siły, które nią kierują, stanowią przyczynę paranoi.
Manie prześladowcze, przede wszystkim o podłożu erotycznym, najczęściej skrywane, powodują pogrążanie się bohaterów powieści Wilcze noce, Rafaela Medena, czy Sukuba, Valenta Kosminy, w otchłani.
Fikcyjne prawdopodobieństwo, mimo że ciągle ujmowane w nawias, pozwala w prozie Žabota na twórcze wykorzystanie gry w udawanie. Postacie są aktorami, odgrywającymi różne role, historie najczęściej nieprawdopodobne fizycznie. Są wytworami fabuł stworzonych przez autora. Jako takie, stanowią argumenty umożliwiające identyfikację psychologiczną. Dlatego udawanie, pogrążające bohatera Sukuba w paranoję, może także służyć samopoznaniu.
Jeżeli jednostka konfrontuje się z różnymi rolami, pomnaża swoje życie, tak jak dziecko czyni to w zabawie, dzięki czemu wzbogaca siebie. Niezwykłe opowieści stanowią konstrukcje stworzone bez potrzeby mimetycznego przedstawienia rzeczywistości. Są fabułami identyfikacyjnymi, lecz pozbawionymi prostoty emblematu.
Wymagają interpretacyjnego wysiłku czytelnika. Jego odczucia kształtują się w granicach między zniewoleniem przez fikcyjny świat a odrzuceniem jego obrazów w wyniku samookreślenia. Žabot prowokuje.
Snuje swą opowieść, dbając o to, by czytelnik znalazł się wewnątrz stworzonego przez niego świata; raz za razem przerywa opowiadanie, ponieważ tak naprawdę nie ma w nim wydarzeń przedstawionych w porządku przyczynowo‑skutkowym, a cała opowieść jest zamazana.
Zawsze jednak narrator wychodzi od fizycznej przestrzeni, koncentrując się na niej. Opis początkowo realistyczny lub opowiadanie zwykłych zdarzeń przekształca się w łańcuch niemożliwych do prostego wyjaśnienia splotów sytuacji i wyglądów. Nie jest to bowiem przestrzeń wskazująca na swój bezpośredni desygnat.
Stanowi ona projekcję psychiki zdominowanej przez libido. Szczegół ma w niej charakter gargantuiczny, lecz pozbawiony jest karnawałowego optymizmu na rzecz dominującej mroczności pierwotnego elementu lub mroczności wcześniej przetworzonej artystycznie.
Žabota interesuje bowiem wewnętrzna, nieuświadomiona tożsamość jednostki, przeżywającej i poznającej siebie oraz świat w magicznej perspektywie.
Dlatego zmysły, animistyczne doznania i utrwalone zachowania cywilizacyjne dominują nad intelektem, za którego pomocą nie można dotrzeć do sensu tajemnicy, ponieważ rozum odpowiedzialny jest za obraz tzw. rzeczywistości obiektywnej; natomiast rzeczywistość obiektywna okazuje się grą punktów widzenia.
Sens pozostaje poza nią.

Bożena Tokarz

Koszyk  

Brak produktów

Dostawa 0,00 zł
Suma 0,00 zł

Realizuj zamówienie

Szukaj