Wrogowie porządku rzymskiego. Studium zjawiska agresji językowej w Kodeksie Teodozjusza, Nowelach Postteodozjańskich i

Z okładki :

WROGOWIE PORZĄDKU RZYMSKIEGO mogą być definiowani jako ci, wobec których cesarze rzymscy w swoich ustawach przywoływali swoistą, agresywną retorykę, charakterystyczną dla języka ustaw późnoantycznych. Heretycy i poganie, barbarzyńcy i uzurpatorzy, skorumpowani urzędnicy i przestępcy byli na różne sposoby piętnowani przez ustawodawcę. Autor śledzi przyczyny zjawiska i analizuje język agresji skierowany przeciw poszczególnym wrogom rzymskiego porządku.


SPIS TREŚCI :

WYKAZ SKRÓTÓW

WSTĘP

CZĘŚĆ I. METODA

ROZDZIAŁ 1. INWEKTYWA W ŚWIECIE ANTYKU — PROBLEM DEFINICJI

Tradycja agresji językowej
Pojęcia inwektywy i języka inwektywy
Cechy istotne badanej wypowiedzi

ROZDZIAŁ 2. MIEJSCE „JĘZYKA INWEKTYWY” W KOMUNIKACIE IDEOWYM DOKUMENTÓW CESARSKICH

Dokumenty cesarskie późnego antyku
Krytyka prawa poklasycznego ze względu na język
Trzy genera dicendi a język prawa poklasycznego
Wychowawcza i propagandowa funkcja prawa stanowionego w świecie antycznym
Miejsce języka inwektywy w ideowym komunikacie ustaw późnoantycznych

ROZDZIAŁ 3. MOŻLIWOŚCI BADANIA „JĘZYKA INWEKTYWY” W DOKUMENTACH CESARSKICH PÓŹNEGO ANTYKU

Środki tworzenia języka inwektywy — amplifikacja
Stan zachowania dokumentów
Metoda badan i jej ograniczenia

CZĘŚĆ II. ANALIZA

ROZDZIAŁ 4. KOMPOZYCJA INWEKTYWY W DOKUMENTACH PÓŹNOANTYCZNYCH — PRZYKŁADY

C.Th. 1.16.7
C.Th. 6.4.22
C.Th. 9.16.5
C.Th. 9.38.6
C.Th. 9.40.17
C.Th. 12.1.85
C.Th. 16.5.6.
C.Th. 16.5.24
Nov. Theod. 15.2
Nov. Valent. 18

ROZDZIAŁ 5. TERMINY WSKAZUJĄCE NA NATURĘ OPOZYCJI WOBEC RZYMSKIEJ LUB KOŚCIELNEJ WSPÓLNOTY

Hostis, inimicus, adversarius
Barbarus, barbaricus
Tyrannus
Praedo, latro, rebellis, desertor
Haereticus
Paganus
Maleficus

ROZDZIAŁ 6. TERMINY WSKAZUJĄCE NA POSTAWĘ SPRAWCY CZYNU

Avaritia, cupiditas, desidia, invidia
Audacia
Furor
Pertinacia, obstinatio
Subreptio
Cechy przeciwstawne humanitas
Perfidia
Impietas
Improbitas

ROZDZIAŁ 7. TERMINY WSKAZUJĄCE NA NATURĘ CZYNU

Terminy w amplifikujący sposób opisujące przestępstwo
Piaculum
Profanatio
Contagium
Przymiotniki zakończone na -bilis w charakterze inwektywy
Terminy wskazujące na zakłócenie porządku publicznego

ROZDZIAŁ 8. TERMINY WSKAZUJĄCE NA WYPACZENIE, PRZEDE WSZYSTKIM W DZIEDZINIE RELIGII

Superstitio
Error, devio, pravitas, depravatio, perversitas, scaevus

CZĘŚĆ III. SYNTEZA

ROZDZIAŁ 9. KATEGORIE WROGÓW

Sacrilegium
Hostes rei publicae
Inimici ecclesiae
Skorumpowani urzędnicy
Criminosi

ROZDZIAŁ 10. PODSUMOWANIE. HIERARCHIA „WROGÓW” W DOKUMENTACH CESARSKICH

ANEKS. WYSTĄPIENIA BADANYCH TERMINÓW W KONSTYTUCJACH

SUMMARY

BIBLIOGRAFIA

INDEKS TERMINÓW I POJĘĆ