Galia Przedalpejska. Studia nad rzymską obecnością w północnej Italii w III-I w. p.n.e. - Maciej Piegdoń

Z okładki :

GALIA   PRZEDALPEJSKA — kraina zamieszkana głównie przez plemiona celtyckie, przez długi czas była dla Rzymian regionem buforowym, istotnym dla obrony ich państwa.
W wyniku długiego procesu, trwającego od III do I wieku p.n.e., ten niezależny politycznie, obcy etnicznie i kulturowo region został przekształcony w rzymską prowincję, a później w część administracyjną Italii.
Książka jest próbą przedstawienia dziejów północnej części starożytnej Italii na tle polityki prowadzonej przez rzymską republikę.


SPIS TREŚCI :

Wstęp

CZĘŚĆ I

ROZDZIAŁ I. Geneza nazwy, zmiany granic i warunki naturalne regionu

Wprowadzenie. Geneza nazwy Galia Przedalpejska (Gallia Cisalpina) i jej transformacja
Granice i ich zmiany w latach 225—42
Warunki naturalne w Cisalpinie

ROZDZIAŁ II. Ludność Cisalpiny przed podbojem rzymskim

Różne ujęcia ewolucji osadnictwa na terenie północnej Italii
Etniczny, kulturowy i językowy obraz społeczności Italii północnej przed podbojem rzymskim

CZĘŚĆ II

ROZDZIAŁ III. Podbój Galii Przedalpejskiej i Ligurii przez Rzym w III i II w. p.n.e.

Pierwsze kontakty Rzymu z plemionami celtyckimi. Metus gallicus
Konflikty republiki z plemionami celtyckimi i liguryjskimi pod koniec III w. i pierwsza faza podboju Galii Przedalpejskiej przez Rzym
Rzymska „rekonkwista” Galii Cisalpińskiej i ostateczny podbój plemion celtyckich i liguryjskich
Venetorum angulus

ROZDZIAŁ IV. Galia Przedalpejska w polityce republiki rzymskiej w II—I w.

Konflikty zbrojne republiki z niezależnymi plemionami w północnej Italii
Galia Przedalpejska wobec wydarzeń politycznych w Rzymie w latach 133—42

CZĘŚĆ III

ROZDZIAŁ V. Procesy osadnicze na terenie Cisalpiny w III—I w. Kolonizacja, adsignationes viritanae i ich następstwa dla sytuacji demograficznej w płn. Italii

Metody zagospodarowania ziem podbitych przez Rzym
Pierwsze rzymskie zdobycze terytorialne na celtyckich sąsiadach. Ager Gallicus i powstanie kolonii: rzymskich Sena Gallica i Aesis oraz latyńskiej Ariminum.Parcelacja ager Gallicus (232 r.)
Pierwsze kolonie na terenie Galii Cisalpińskiej: Placencja i Kremona. Walka o przetrwanie w latach 218—190
Od Bononii do Akwilei. Bononia — kolonia latyńska bez pary? Mutyna i Parma — pierwsze kolonie obywatelskie nowego typu na terenie Galii Przedalpejskiej. Akwileja: ostatnia kolonia latyńska?
Kolonie na terenie południowej Ligurii: latyńska Luca i rzymska Luna. Adsignationes viritanae na ager Ligustinus i Gallicus w latach 70. II w.
Osadnictwo w drugiej połowie II w. Osady typu fora i conciliabula na terenach osadnictwa indywidualnego i wzdłuż arterii drogowych. Powstanie kolonii w Dertonie i Eporedii
Osadnictwo w Cisalpinie w ostatnim wieku republiki. Działalność Gn. Pompejusza Strabona. Osadnictwo w okresie dyktatury L. Korneliusza Sulli. G. Juliusz Cezar i jego następcy a procesy osadnicze w Cisalpinie
Kilka uwag o sytuacji demograficznej w północnej Italii w okresie III—I w.

ROZDZIAŁ VI. Status administracyjny regionu i status prawny ludności Cisalpiny

Relacje republiki rzymskiej z organizmami politycznymi w północnej Italii w III i II w.
Rzymski system administrowania terenami północnej Italii przed powstaniem prowincji
Sytuacja prawna kolonii latyńskich i rzymskich oraz ich mieszkańców przed powstaniem prowincji
Wpływ bellum sociale na sytuację prawno-administracyjną w północnej Italii
Kontrowersje wokół daty powstania prowincji Gallia Cisalpina
Zmiany statusu prawnego ludności Galii Przedalpejskiej w okresie rządów Cezara i włączenie prowincji w struktury administracyjne Italii w latach 40. I w.

ROZDZIAŁ VII. Rozwój gospodarczy Cisalpiny pod panowaniem rzymskim (III—I w.)

Wpływ warunków naturalnych na rolnictwo i hodowlę w północnej Italii
Surowce i ich występowanie na terenie północnej Italii
Infrastruktura drogowa i szlaki wodne w północnej Italii

ROZDZIAŁ VIII. Kilka uwag na temat procesu romanizacji w Cisalpinie i wybranych jej aspektów

Próba zdefiniowania procesu romanizacji i czynników ją generujących
Rozszerzanie się łaciny na terenie Italii północnej
„Interpretatio romana”. Pojawienie się kultów osadników na terenie Italii północnej
Obecność w życiu politycznym Rzymu potomków kolonistów i autochtonów z północnej Italii

SUMMARY

ANEKS I. Wybrane osady w Cisalpinie i ich przynależność do rzymskich tribus przed 89 r. i po 49 r.

ANEKS II. Namiestnicy rzymscy w Galii Cisalpińskiej w latach 79—42 p.n.e.

ANEKS III. Potomkowie autochtonów i osadników w życiu kulturalnym Rzymu w III—I w.

WYKAZ SKRÓTÓW
BIBLIOGRAFIA
Indeks nazw geograficznych i etnicznych
Indeks osób, bogów i postaci mitologicznych
Spis map