Świat kobiet w krajach Maghrebu. Wokół tradycji i nowoczesności - Anna Barska

Z notatki wydawniczej :

Książka ukazuje przemiany społeczno-kulturowe, jakie dokonały się w trzech krajach Maghrebu od uzyskania niepodległości (Tunezja – 1956, Maroko – 1956, Algieria – 1962) aż po dzień dzisiejszy.
Punktem wyjścia jest wizerunek kobiet ukształtowany przez tradycję i religię muzułmańską, a także określony we współczesnym prawodawstwie. Przemiany spowodowały zachwianie, a niekiedy wręcz zanikanie nakazów związanych z postrzeganiem ciała czy rozumieniem honoru.
Rozstrzygnięcia obyczajowe w niektórych przypadkach zostały zastąpione zapisem prawa. Przyznane kobiecie prawo do nauki i wynagradzanej pracy pozwoliło jej na aktywność w przestrzeni pozadomowej, na podjęcie działań w obronie równości, gwarantowanej zapisem w konstytucji.
Za swoisty przejaw nowoczesności w Maghrebie należy uznać zjawisko relatywnie świeże, a mianowicie organizacje i stowarzyszenia kobiece podejmujące walkę o własne prawa. Kobiece stowarzyszenia i związki odsłaniają zdolności negocjacyjne kobiet jako grupy społecznie autonomicznej o specyficznych prawach i przywilejach. Skupiając się na przejawach nowoczesności, zwrócono uwagę na feminizm maghrebski, którego specyfika wynika z kontekstu kulturowego i sposobu rozumienia pozycji kobiety w rodzinie i społeczeństwie. Na możliwość w miarę szerokiej aktywizacji publicznej kobiet miały wpływ zmiany systemu prawnego i transformacja modelu patriarchalnego.
W Epilogu zostały przedstawione wydarzenia, jakie wystąpiły w krajach Maghrebu na przełomie 2010 i 2011 roku, określane jako rewolucja kaktusowo-jaśminowa, zwane też wiosną arabską.
Zarówno zachowania, jak i deklaracje kobiet aktywnych w rewolucji arabskiej dowodzą, że walczą one o wspólne wartości, które nie są ani męskie, ani kobiece: honor, szacunek, prawa człowieka.
Tymczasem rzeczywistość okazała się bardziej złożona i tym samym trudna do jednoznacznego określenia.

Książka adresowana jest do socjologów, antropologów kulturowych, studentów, a także osób zainteresowanych sytuacją społeczno-kulturową krajów Maghrebu.


SPIS TREŚCI :

Słowo wstępne

1. Tematyka kobieca w naukach społecznych krajów Maghrebu

2. Świat przeżywany (perspektywa teoretyczna)

2.1. Rozumienie świata przeżywanego
2.2. Świat przeżywany a tożsamość
2.3. Tradycja i nowoczesność

3. Wizerunek kobiety ukształtowany przez tradycję

3.1. Kultura patriarchalna
3.2. Honor
3.3. Ciało

4. Obraz kobiety w świetle źródeł religii muzułmańskiej

4.1. Koran
4.2. Hadisy

5. Współczesne prawodawstwo krajów Maghrebu o prawach kobiety

5.1. Tunezyjska Madżalla
5.2. Algierski kodeks rodzinny
5.3. Marokańska Mudawana
5.4. Podobieństwa i różnice

6. Kobieta w rodzinie – konteksty tradycji i nowoczesności

6.1. Istota rodziny
6.2. Typy rodzin
6.3. System matrymonialny

7. Przestrzeń prywatna i jej strukturyzacja

7.1. Dom jako przestrzeń prywatna
7.2. Zachowania codzienne
7.3. Uroczystości rodzinne i religijne

8. Przestrzeń publiczna – legitymizowane obszary aktywności

8.1. Obszary zewnętrzne tradycyjnie przynależne kobiecie
8.2. Nowoczesne obszary aktywności kobiet

9. Przestrzeń publiczna – nowe obszary aktywizacji kobiet

9.1. Stowarzyszenia i organizacje
9.1.1. Tunezja
9.1.2. Algieria
9.1.3. Maroko
9.1.4. Próba podsumowania
9.2. Świat polityki

10. Zakończenie

Epilog

Bibliografia

Résumé

Summary