Marszałek Konstanty Wolny 1877 - 1940

Publikacja wydana nakładem Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. Solidne i wielowątkowe opracowanie, które ukazuje postać pierwszego marszałka Sejmu Śląskiego na tle ogromnych przemian społeczno-politycznych, jakie były udziałem Górnego Śląska w okresie międzywojennym.

Wydawnictwo to efekt kilkuletnich prac i badań prowadzonych zarówno przez członków rodziny marszałka Wolnego, jak i przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych (głównie historyczno-politycznych), a także wiele innych osób zaangażowanych w zgłębianie historii regionu.

Materiał podzielony jest na sześć rozdziałów, które traktują o genezie rodu i życiu prywatnym Konstantego Wolnego, jego karierze prawniczej i politycznej, przyjaźni z Wojciechem Korfantym czy pamięci o pierwszym marszałku sięgającej od lat 40. XX w. po czasy współczesne.

SPIS TREŚCI:

Wstęp (Małgorzata Myśliwiec)

Rozdział 1 - 1670—1918 (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

1.1. Początki rodu Wolnych

1.2. Życie prywatne Konstantego Wolnego od urodzenia do końca I wojny światowej

1.2.1. Okres bujakowski

1.2.2. Okres katowicki

1.2.3. Okres wrocławski

1.2.4. Okres gliwicki i przeprowadzka do Bytomia

Rozdział 2 - 1919—1939

2.1. Kwestia śląska po zakończeniu pierwszej wojny światowej (Małgorzata Myśliwiec)

2.2. Trzy powstania śląskie 1919, 1920 i 1921 roku oraz plebiscyt

2.2.1. Działalność Konstantego Wolnego w okresie powstań śląskich i plebiscytu (Jacek Kurek)

2.2.2. Plebiscyt (Janina Kwaśny. Konstanty Marian Wolny; konsultacja Dawid Keller)

2.2.3. Nastroje wśród ludności górnośląskiej podczas przygotowań do głosowania ludowego (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny; konsultacja Dawid Keller)

2.2.4. Wynik plebiscytu i jego następstwa (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny; konsultacja Dawid Keller)

2.2.5. Czarny Las koło Woźnik - majątek Niegolewskich - rok 1921/22 (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.2.6. Organizacja służb specjalnych na Górnym Śląsku (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.2.7. Przed wybuchem trzeciego powstania (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny; konsultacja Dawid Keller)

2.2.8. Polityczne uwarunkowania wybuchu III powstania śląskiego oraz ich wpływ

na przebieg działań zbrojnych (Witold Iwaszkiewicz)

2.2.9. Komisja Mieszana (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.3. Przyłączenie terenów Górnego Śląska do Polski na przełomie czerwca i lipca 1922 roku - geneza i przebieg (Maciej Marmola)

2.3.1. Wprowadzenie

2.3.2. Połączenie części Górnego Śląska z Polską

2.3.3. Akt zjednoczenia części Górnego Śląska z Polską

2.4. Geneza i istota autonomii Górnego Śląska w II Rzeczypospolitej

2.4.1. Geneza statutu autonomicznego Województwa Śląskiego (marszałek Konstanty Wolny)

2.4.2. Fenomen śląskiej autonomii (Małgorzata Myśliwiec)

2.4.3. Charakterystyka śląskiej autonomii w okresie międzywojennym (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.4.4. Konstantego Wolnego wizja autonomii Śląska (Józef Ciagwa)

2.5. Sejm Śląski (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny; konsultacja Małgorzata Myśliwiec)

2.5.1. Pierwsze posiedzenie Sejmu Śląskiego I kadencji (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.5.2. Działalność Sejmu Śląskiego w latach 1922—1935 w ujęciu statystycznym (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.5.3. Konstanty Wolny marszałkiem Sejmu Śląskiego (Józef Ciągwa)

2.6. Kilka refleksji marszałka Wolnego z 10-letniej perspektywy (marszałek Konstanty Wolny)

2.6.1. Marszałek Konstanty Wolny podczas sprawowania Urzędu - dokumentacja fotograficzna (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.7. Gmach Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego w Katowicach (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.8. Działalność marszałka Konstantego Wolnego na rzecz regionu śląskiego

2.8.1. Działalność Konstantego Wolnego na rzecz czytelnictwa na Śląsku (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.8.2. Inwestycje kolejowe województwa śląskiego - wyjątkowy przypadek na mapie Polski okresu międzywojennego (Dawid Keller)

2.8.3. O współpracy Konstantego Wolnego z ośrodkami kulturalnymi Lwowa (Barbara Maresz)

2.8.4. Śpiewaczemu środowisku czuł się potrzebny (Andrzej Wójcik)

2.8.5. Inne formy zaangażowania marszałka Konstantego Wolnego na rzecz regionu Śląskiego (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.9. Ograniczenie i zniesienie autonomii województwa śląskiego

2.9.1. Ograniczenie autonomii województwa śląskiego (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.9.2. Zniesienie autonomii województwa śląskiego (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

2.10. Życie prywatne rodziny Wolnych na Zaciszu (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

Rozdział 3 - 1939—1940

3.1. Ewakuacja do Lwowa (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny; konsultacja Grzegorz Bębnik)

3.2. Uchodźcy we Lwowie w latach 1939-1940 (Grzegorz Hryciuk)

Rozdział 4 - Kariera prawnicza Konstantego Wolnego (Marian Małecki)

Rozdział 5 - Wyjątkowe przyjaźnie i związki rodzinne

5.1. Wojciech Korfanty (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

5.2. Maksymilian Wilimowski (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny) na podstawie

pisemnych wspomnień jego syna Mariana i wnuków Barbary i Marka

5.3. Henryk Jarczyk (Astrid Jarczyk-Biolik, wnuczka Henryka)

Rozdział 6 - Pamięć o Konstantym Wolnym

6.1. O marszałku Konstantym Wolnym (Alojzy Lysko)

6.2. Sprowadzenie prochów Konstantego Wolnego ze Lwowa do Katowic (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

6.3. Pamiętamy (Janina Kwaśny, Konstanty Marian Wolny)

6.3.1. Przejawy pamięci o Konstantym Wolnym w latach 40. XX wieku

6.3.2. Pamięć o Konstantym Wolnym w Bibliotece Śląskiej w Katowicach

6.3.4. Tablice pamiątkowe i pomniki w śląskiej przestrzeni publicznej

6.3.5. Rondo im. Marszałka Konstantego Wolnego na osiedlu Tysiąclecia w Katowicach oraz ulice w województwie śląskim

6.3.6. 2012 - Rok Konstantego Wolnego w województwie śląskim

6.3.7. Pamięć o Konstantym Wolnym po 2012 roku

Zakończenie (Małgorzata Myśliwiec)

Bibliografia

Indeks osobowy

Podziękowanie

Załącznik

Kilka refleksji na temat marszałka Konstantego Wolnego i Autonomii Śląska

1. Ocena myśli politycznej Wojciecha Korfantego wobec autonomii Śląska przez dr. Wiktora Marconia

2. Ocena autonomii przez Marka Marcisza

3. Ocena Konstantego Wolnego przez Henryka Wańka, śląskiego malarza, pisarza, publicysty

4. Ocena Konstantego Wolnego przez Piotra Spyrę, wicewojewodę śląskiego

5. Ocena Konstantego Wolnego przez dr. Jerzego Gorzelika, członka Zarządu Województwa Śląskiego, przewodniczącego Ruchu Autonomii Śląska

6. Ocena Konstantego Wolnego przez dr. Andrzeja Drogonia, dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Bielsku-Białej

7. Michał Lubina: O Marszałku Konstantym Wolnym - cytat

8. Michał Smolorz: Elity znad Brynicy. Konstanty Wolny (1877-1940)

9. Monika Kassner: Konstanty Wolny. Wspomnienie

10. Leon Marszałek, radca wojewody Grażyńskiego: Autonomia to złoty okres rozwoju Śląska

1922-1939

Od redakcji