Media w Zagłębiu Dąbrowskim. Tradycje i współczesność. Przyczynki do monografii - Michał Kaczmarczyk

Dr Michał Kaczmarczyk - politolog, literaturoznawca i dziennikarz. Pracownik naukowy Zakładu Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu. Od 2009 roku dyrektor Instytutu Zagłębiowskiego w Sosnowcu.
Autor i redaktor kilkunastu książek poświęconych tematyce medioznawczej. Redaktor naczelny półrocznika „Problemy Komunikacji Społecznej", sekretarz redakcji „Rocznika Prasoznawczego". Jego zainteresowania naukowe kon­centrują się wokół teorii i praktyki public relations, systemów medialnych oraz historii prasy Zagłębia Dąbrowskiego.

Od autora :

Zagadnienia regionalności i regionalizmów, problemy renesansu lokalności i tożsamości lokalnych przestały dziś interesować wyłącznie animatorów życia kulturalnego w społecznościach lokalnych.
Współcześnie – w dobie glokalizacji – badania regionalistyczne prowadzą czołowe ośrodki naukowe Polski i Europy, a publikacje stanowiące pokłosie tych badań stanowią ważny element oferty wydawniczej większości akademickich oficyn i spotykają się z szerokim zainteresowaniem czytelników.
Edukacja regionalna wpisana została do programu szkolnego na różnych poziomach edukacji – ma służyć poznaniu przez uczniów własnej tożsamości oraz kształtowaniu postaw tolerancyjnych, otwartych, nastawionych na pluralizm, rozumienie i akceptację różnych kultur. Współczesna szkoła winna umożliwiać dzieciom i młodzieży poznanie ich regionu i jego kultury, wprowadzenie w życie kulturalne wspólnoty lokalnej oraz kształtowanie tożsamości narodowej w aspekcie tożsamości regionalnej.
Zajęcia z zakresu edukacji regionalnej wprowadzono także do programów nauczania szkół wyższych, proponując studentom kierunków humanistycznych wykłady z takich przedmiotów jak np. media lokalne i środowiskowe, tożsamość lokalna, regionalizm we współczesnej Europie, kultura lokalna itp. Rozwój regionalizmu i badań w tym zakresie znalazł wyraz m.in. w uchwale Kongresu Regionalnych Towarzystw Kultury (Wrocław 1995) pod nazwą „Karta Regionalizmu Polskiego”.
Zawarto w niej następujący zapis: „Szczególna rola w podtrzymywaniu i kształtowaniu świadomości lokalnej i regionalnej przypada systemowi edukacji. Programy nauczania szkół wszystkich szczebli powinny szeroko uwzględniać tematykę regionalną”.
To ważne, gdyż – jak pisze Kazimierz Kossak-Główczewski – „istotą edukacji regionalnej jest powrót do domu, do źródeł życia każdego człowieka, do źródeł jego etyki i jego języka, a więc do źródeł kultury domowej, lokalnej, regionalnej, narodowej i ogólnoludzkiej”.

Niniejsza książka stanowi pokłosie badań regionalistycznych nad przeszłością i teraźniejszością mediów lokalnych w Zagłębiu Dąbrowskim
prowadzonych przez autora w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu
oraz Zakładzie Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Praca poświęcona jest zagadnieniom historycznoprasowym
oraz współczesnym problemom związanym z funkcjonowaniem systemu komunikowania lokalnego w Zagłębiu.
Pomieszczono w niej zarówno artykuły nowe, dotąd niepublikowane, jak i zmienione i rozszerzone wersje szkiców drukowanych
w przeszłości w medioznawczych periodykach i pracach zbiorowych, takich jak „Rocznik Prasoznawczy” czy zeszyty serii
„Oblicza prasy Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego”, pod red. Dariusza Rotta i Michała Kaczmarczyka.
Książka przygotowana została z myślą o studentach (dziennikarstwa, historii, kulturoznawstwa), uczniach oraz regionalistach,
poszukujących wiedzy o mediach działających w Zagłębiu Dąbrowskim. Należy jednak podkreślić, iż nie ma ona charakteru
monografii – intencją autora nie było bowiem dokonanie całościowej, wyczerpującej charakterystyki zagłębiowskich mediów
w perspektywie historycznej i współczesnej, ale zaprezentowanie czytelnikowi zbioru szkiców odnoszących się
do rozmaitych zjawisk i procesów charakterystycznych dla przestrzeni medialnej regionu.
Z tego też powodu książkę traktować należy jako źródło materiałów o charakterze przyczynkarskim, zbiór swoistych sygnałów tematycznych,
wymagających dalszych badań i uzupełnień. Autor wyraża nadzieję, że staną się one w przyszłości podstawą opracowania monografii
prasy Zagłębia Dąbrowskiego.

Michał Kaczmarczyk


SPIS TREŚCI :

Od autora

Rozdział I
Towarzystwo Artystyczno-Literackie w Sosnowcu jako wydawca prasy kulturalnej

Rozdział II
Konstanty Ćwierk – publicysta społeczno-polityczny

Rozdział III
Zagłębiowski epizod Leona Kruczkowskiego

Rozdział IV
Sosnowieckie podstudio Polskiego Radia w Katowicach (1936—1939)

Rozdział V
Działalność prasowo-wydawnicza Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu

Rozdział VI
Felietonistyka Włodzimierza Wójcika

Rozdział VII
Radio Rezonans – przyczynek do monografii

Zakończenie

Aneks