Nieśmiałość a wspierające i trudne relacje z ludźmi - Irena Dzwonkowska

Z notatki wydawniczej :

Książka dotyczy nieśmiałości jako cechy odróżnianej od onieśmielenia jako stanu i omawia funkcjonowanie osób nieśmiałych w różnych dziedzinach i w różnych okresach ich życia. Przedstawione w tej pracy teorie i szeroki przegląd najnowszych badań światowych odnoszą się do licznej populacji ludzi, nieśmiałość dyspozycyjna nie jest bowiem rzadkością, a wręcz przeciwnie, jest szeroko rozpowszechniona w społeczeństwie.
Ważna zatem ze społecznego punktu widzenia i ważna dla psychologów staje się wiedza o przyczynach i konsekwencjach nieśmiałości, o jej rozwoju i zmianach. Istotne staje się poznanie mechanizmów prowadzących do dysfunkcji u nieśmiałych w różnych obszarach ich życia, a także mechanizmów prowadzących do poprawy ich funkcjonowania i radzenia sobie z nieśmiałością.
W kontekście obecnej wiedzy o dezadaptacyjnych skutkach nieśmiałości, zadziwiające jest to, że tak niewiele uwagi, jak do tej pory, poświęcono roli wsparcia społecznego w funkcjonowaniu nieśmiałych ludzi.
Tę lukę w wiedzy o nieśmiałych wypełnia prezentowana książka.

Książka może być interesującą lekturą dla badaczy zainteresowanych problematyką społecznego funkcjonowania człowieka oraz użytecznym, uzupełniającym podręcznikiem dla studentów psychologii, pedagogiki i socjologii podczas zajęć na ponadpodstawowych kursach psychologii społecznej. Może być także interesująca dla osób tylko luźno zainteresowanych psychologią.

Gdy idzie o tytułową nieśmiałość, na naszym rynku księgarskim najważniejszą pozycją, spełniającą wymogi naukowości, choć w istocie dającą popularne ujęcie zagadnienia, pozostaje nadal ponad trzydziestoletnia już praca P. Zimbardo.
Z tego tylko powodu książkę Ireny Dzwonkowskiej należy powitać z radością. Jest bowiem pierwszą od lat kilkunastu pracą zwartą podejmującą (naukowo) tę problematykę, a nie bez znaczenia – chociaż nauka jest zasadniczo przedsięwzięciem ponadnarodowym – wydaje się również, że jest to próba podjęta przez polską badaczkę.

[...] Niewątpliwą zaletą i novum badania Autorki jest szerokość empirycznej penetracji, wyrażająca się liczbą zmiennych uwzględnionych w pomiarach, pozwalająca na uchwycenie w jednym badaniu szerokiego spektrum współzależności między nieśmiałością a różnymi aspektami funkcjonowania. Irena Dzwonkowska w jednym przedsięwzięciu podjęła próbę jednoczesnego zbadania tego, co dotychczas badano w wielu mniej obszernych studiach empirycznych. To niewątpliwa zaleta projektu, który dzięki temu nabiera waloru empirycznej „summa nieśmiałości”.

[...] Książka Ireny Dzwonkowskiej może być cenną, interesującą lekturą dla badaczy zainteresowanych problematyką społecznego funkcjonowania człowieka oraz użytecznym, uzupełniającym podręcznikiem dla studentów psychologii, pedagogiki i socjologii podczas zajęć na ponadpodstawowych kursach psychologii społecznej.

(z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Szmajke)


SPIS TREŚCI :

Podziękowania

Wstęp

Rozdział 1. Pojęcie nieśmiałości

1.1. Relacje pomiędzy nieśmiałością a lękiem społecznym

1.1.1. Sytuacje wzbudzające nieśmiałość i lęk społeczny

1.1.2. Komponenty nieśmiałości i lęku społecznego

1.1.3. Pobudzenie somatyczne w nieśmiałości i lęku społecznym

1.1.4. Aspekt poznawczy nieśmiałości i lęku społecznego

1.1.5. Aspekt uczuciowy nieśmiałości i lęku społecznego

1.1.6. Aspekt behawioralny nieśmiałości i lęku społecznego

1.1.7. Rola etykietowania w nieśmiałości i lęku społecznym

1.1.8. Porównanie nieśmiałości jako cechy z lękiem społecznym

1.2. Nieśmiałość jako dyspozycja dyspozycyjnej

1.2.1. Rodzaje nieśmiałości dyspozycyjnej

1.2.1.1. Nieśmiałość lękowa i samoświadomościowa

1.2.1.2. Nieśmiali towarzyscy i nietowarzyscy

1.3. Onieśmielenie jako emocja

1.4. Podsumowanie

Rozdział 2. Przyczyny nieśmiałości

2.1. Genetyczne uwarunkowania nieśmiałości

2.2. Osobowe i osobowościowe podstawy syndromu nieśmiałości

2.3. Sytuacyjne uwarunkowania nieśmiałości

2.3.1. Kontakty z innymi ludźmi jako przyczyna nieśmiałości

2.3.2. Rodzinne i wychowawcze uwarunkowania nieśmiałości

2.3.3. Status społeczny i ekonomiczny

2.3.4. Wpływy kulturowe a nieśmiałość

2.4. Przyczyny nieśmiałości lękowej i samoświadomościowej

2.5. Podsumowanie

Rozdział 3. Pomiar nieśmiałości

3.1. Skale samoopisu

3.1.1. Pomiar typów nieśmiałości za pomocą skal samoopisu

3.2. Analiza bieżącego doświadczenia

3.3. Ocena kompetencji

3.4. Analiza obserwowanego uprzedniego zachowania

3.5. Obserwacje aktualnego zachowania

3.6. Badania psychofizjologiczne

3.7. Podsumowanie

Rozdział 4. Nieśmiałość a funkcjonowanie w różnych okresach życia

4.1. Wczesne i późniejsze dzieciństwo

4.1.1. Czynniki wyzwalające dziecięcą nieśmiałość

4.1.2. Predyktory i konsekwencje dziecięcej nieśmiałości

4.1.3. Trwałość dziecięcej nieśmiałości

4.1.4. Warunki zmian dziecięcej nieśmiałości

4.2. Okres adolescencji

4.2.1. Predyktory i konsekwencje nieśmiałości u młodzieży

4.2.2. Trwałość nieśmiałości u młodzieży

4.3. Dorosłość

4.3.1. Kontakty społeczne i kariera zawodowa

4.3.2. Typy nieśmiałości a funkcjonowanie dorosłych

4.4. Podsumowanie

Rozdział 5. Nieśmiałość w różnych obszarach funkcjonowania psychologicznego

5.1. Nieśmiałość a samoocena

5.2. Poznawcze i zadaniowe funkcjonowanie nieśmiałych

5.3. Nieśmiałość a funkcjonowanie emocjonalne

5.4. Społeczne funkcjonowanie nieśmiałych

5.4.1. Funkcjonowanie nieśmiałych osób w relacjach interpersonalnych

5.4.1.1. Relacje nieśmiałych z obcymi

5.4.1.2. Relacje partnerskie i romantyczne nieśmiałych osób

5.4.1.3. Relacje nieśmiałych z przyjaciółmi

5.4.1.4. Relacje nieśmiałych z rodziną

5.4.1.5. Nieśmiałość a samotność

5.4.2. Nieśmiałość a wsparcie społeczne

5.4.2.1. Nieśmiałość a poczucie więzi społecznej

5.4.2.2. Nieśmiałość a spostrzegane wsparcie społeczne

5.4.2.3. Nieśmiałość a satysfakcja ze wsparcia społecznego

5.4.2.4. Nieśmiałość a otrzymane wsparcie społeczne

5.4.2.5. Nieśmiałość kobiet i mężczyzn a wsparcie społeczne

5.4.2.6. Wsparcie społeczne jako czynnik pośredniczący pomiędzy nieśmiałością a funkcjonowaniem psychologicznym

5.4.2.7. Nieśmiałość a odczucie negatywności w kontaktach z bliskimi

5.4.2.8. Nieśmiałość a poszukiwanie pomocy

5.5. Podsumowanie

Rozdział 6. Badanie pierwsze

6.1. Problematyka badania pierwszego

6.2. Procedura badań i opis próby badawczej

6.3. Narzędzia pomiarowe i badane zmienne

6.3.1. Zmienne osobowościowe

6.3.2. Zmienne funkcjonowania emocjonalnego i stres

6.3.3. Zmienne wsparcia społecznego

6.4. Wyniki badania

6.4.1. Analizy korelacji, wariancji i regresji dotyczące związków pomiędzy nieśmiałością a zmiennymi osobowościowymi, funkcjonowaniem emocjonalnym i dobrostanem społecznym

6.4.1.1. Podsumowanie

6.4.2. Pośrednicząca rola zmiennych wsparcia społecznego w emocjonalnym funkcjonowaniu nieśmiałych osób

6.4.2.1. Zmienne wsparcia społecznego jako mediatory pomiędzy nieśmiałością a samotnością

6.4.2.2. Zmienne wsparcia społecznego jako mediatory pomiędzy nieśmiałością a afektem pozytywnym i poczuciem własnej bezwartościowości towarzyskiej

6.4.2.3. Podsumowanie

Rozdział 7. Badania replikacyjne

7.1. Badanie drugie

7.1.1. Procedura badania i opis próby badawczej

7.1.2. Narzędzia pomiarowe i badane zmienne

7.1.3. Wyniki badania

7.1.3.1. Statystyki opisowe, analizy korelacji, wariancji i regresji dotyczące związków pomiędzy nieśmiałością a zmiennymi osobowościowymi i emocjonalnymi oraz zmiennymi dobrostanu społecznego

7.1.3.1.1. Podsumowanie

7.1.3.2. Pośrednicząca rola zmiennych wsparcia społecznego w emocjonalnym funkcjonowaniu nieśmiałych osób

7.1.3.2.1. Zmienne wsparcia społecznego jako mediatory pomiędzy nieśmiałością a samotnością

7.1.3.2.2. Zmienne wsparcia społecznego jako mediatory pomiędzy nieśmiałością a afektem i poczuciem własnej bezwartościowości towarzyskiej

7.1.3.2.3. Podsumowanie

7.2. Badania trzecie i czwarte

7.2.1. Procedura badań i opis prób badawczych

7.2.2. Narzędzia pomiarowe i badane zmienne

7.2.3. Wyniki badań trzeciego i czwartego

7.2.4. Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia

Spis tabel, schematów i wykresów