Studia z socjologii emocji. Podręcznik akademicki

Z notatki wydawniczej :

Problem emocji w życiu społecznym staje się jednym z bardziej obiecujących obszarów wiedzy, wyostrza bowiem zmysł wyobraźni socjologicznej kierując uwagę w stronę aktora społecznego działającego tu i teraz w powiązaniu ze strukturą i kulturą.
Proponujemy, by na socjologię emocji spojrzeć nie jak na wąską, hermetyczną subdyscyplinę, lecz raczej jak na filtr poznawczy uwrażliwiający na metaforyczne „odruchy serca” w rozmaitych kontekstach społecznych. Perspektywa ta znalazła odzwierciedlenie w kompozycji książki – prezentacji genezy socjologii emocji i jej teoretycznych ram oraz warsztatu metodologicznego towarzyszy rozbudowana analiza afektywnego wymiaru różnorodnych praktyk społecznych.
Głównymi adresatami książki są przede wszystkim adepci socjologii, choć grono czytelników, których problematyka społecznego kontekstu emocji zainteresuje, jest znacznie szersze.
Ze względu na reprezentatywny dobór zagadnień, walory poznawcze pracy docenić będą mogli m.in. antropolodzy, psycholodzy, pedagodzy, politolodzy, literaturoznawcy.
Ponadto, z uwagi na wszechobecność emocji – ich silne zakorzenienie w codzienności, publikacja ma szansę trafić w oczekiwania odbiorców spoza kręgów akademickich – stanowi bowiem interesującą alternatywę dla książek popularnonaukowych podejmujących temat emocji w życiu człowieka.


SPIS TREŚCI :

Wprowadzenie (Anna Czerner, Elżbieta Nieroba)

Część I. Teoretyczne podstawy socjologicznej analizy emocji

Rozdział 1. Zainteresowanie emocjami w myśli społecznej (Marek S. Szczepański)

Emocje i namiętności
Emocje w myśli przedsocjologicznej - od Arystotelesa do Lovejoya
Emocje – socjologiczny przełom
– Sfera afektywna w pracach prekursorów socjologii
– Emocje w nurcie pragmatyzmu i poza nim – przegląd wybranych stanowisk
Emile Durkheim – ponowne odczytanie

Rozdział 2. Wybrane nurty teoretyczne w socjologii emocji (Anna Czerner, Elżbieta Nieroba)

Kultura emocjonalna
– Koncepcja Stevena Gordona
– Analiza kulturowa – Arlie Russell Hochschild
Interakcjonizm symboliczny
– Teoria tożsamości Stevena Strykera – podejście strukturalne
– Teoria kontroli tożsamości – Peter J. Burge
– Teoria kontroli afektów – David Heise
Teoria strukturalna
– Teoria władzy-statusu
– Teoria rytuału interakcyjnego – Randall Collins
– Teoria stanów oczekiwań
Afektywna teoria wymiany społecznej – Edward J. Lawler
Teoria ewolucyjna
– Ewolucyjny egzystencjalizm – William Wentworth
– Ewolucyjna biologia emocji – Jonathan H. Turner
Konkluzje

Rozdział 3. Jakościowe podejście do badań emocji (Beata Pawłowska)

Wstęp
Teoretyczne ustalenia oraz przykłady empirycznego uchwycenia emocji
– Karol Darwin o emocjach
– Emocje w koncepcji Emile'a Durkheima
– Władza i status w teorii Theodore'a Kempera
– Emocje a rytuały interakcyjne
– Zarządzanie emocjami. Koncepcja Arlie R. Hochschild
Teoria ugruntowana jako podłoże metodologiczne badania emocji
Zastosowanie obserwacji do badania emocji
Zastosowanie wywiadu swobodnego i/lub narracyjnego do badań emocji
Problematyka case study w badaniach emocji
Podsumowanie

Część II. Emocje w praktyce społecznej

Rozdział 4. O emocjach związanych z łamaniem norm moralnych i religijnych (Wojciech Pawlik)

Wstyd i poczucie winy jako konstrukty kultury
Doświadczenie dysonansów normatywnych w ujęciu socjologów emocji
Wstyd i poczucie winy w kulturze ponowoczesnej
Poza zasadą usprawiedliwiania – w stronę ontologii
Grzech i wyrzuty sumienia w świecie codziennym w dobie ponowoczesności

Rozdział 5. Pamięć biograficzna i zbiorowa a emocje (Kaja Kaźmierska)

Uwagi wstępne
Pamięć biograficzna
– Pamięć dzieciństwa
– Pamięć a spójność biografii
– Wpisywanie w biografię przeszłości kolektywnej
Pamięć zbiorowa
– Pamięć zbiorowa a tożsamość
– Dynamiczny charakter pamięci
– Pamięć jako działanie komunikacyjne
– Ahistoryczność pamięci
Zakończenie

Rozdział 6. Instrumentalizacja emocji w debacie publicznej poruszającej etyczne problemy związane z życiem ludzkim (Ewelina Wejbert-Wąsiewicz)

Wartości i emocje w dyskursie
Walka o ochronę życia ludzkiego w dyskursie socjopatycznym
Wojna, kara śmierci, eutanazja
Życie ludzkie jako przedmiot sporu społecznego
– Ruchy pro-life i pro-choice
– Kościół walczący
– Obywatele walczący, czyli głośne sprawy
– Opinia publiczna wobec problemów ochrony życia ludzkiego
Wpływanie na emocje i poprzez emocje w dyskursie publicznym
– Metoda wpływu społecznego
– Techniki instrumentalizacji emocji
Podsumowanie

Rozdział 7. Zmysłowy cyborg – człowiek w dobie konsumpcjonizmu (Krystyna Romaniszyn)

Wprowadzenie
Era konsumpcjonizmu
Kultura konsumpcyjna
Konsumpcja jako narzędzie obróbki ludzi
Zmysłowy cyborg

Rozdział 8. Miłość erotyczna (Tomasz Szlendak)

Miłość erotyczna jako społeczna konstrukcja
„Fazowa” i „czynnikowa” natura miłości erotycznej
Czy miłość erotyczna jest zjawiskiem uniwersalnym?
Miłość erotyczna wedle społecznego scenariusza
Miłość erotyczna jako kamuflaż dla patriarchatu
Miłość erotyczna jako konsumpcyjna utopia
Miłość erotyczna jako medium komunikacyjne
Miłość współbieżna w ramach nowego porządku sentymentalnego

Rozdział 9. O emocjach w sztuce. Szkic socjologiczny (Anna Matuchniak-Krasuska)

Wstęp
„Udręka i ekstaza” – o emocjach artystów
Dzieło sztuki jako źródło i nośnik emocji
„Zachwyt i oburzenie” – o emocjach odbiorców
Zakończenie

Rozdział 10 Zarządzanie emocjami w muzeum (Elżbieta Nieroba)

„Szaleństwo” kolekcjonowania
Muzeum jako byt społeczny i kulturowy
Czy muzeum musi być racjonalne?
W sieci symulakrów
O gustach się (nie) dyskutuje
Publiczność muzealna wobec „emocjonalnego szantażu” ekspozycji

Rozdział 11. E-mocje, przypadki rozszerzonej rzeczywistości afektywnej (Michał Wanke)

Internet – duma i przyjemność, panika i fascynacja
Interfejs
Zakłopotana tożsamość
Bliskość w tle
Razem osobno
Hiper(nie)dostępni

Rozdział 12. Nie tylko krew, pot i łzy – emocjonalne oblicza sportu (Anna Czerner)

Sport i emocje – to nie jest gra dla socjologów?
Chleba igrzysk, ale... wszystko pod społeczną kontrolą
„Panowie, dzisiaj trochę umrzemy”
Zmierzając do mety...

Rozdział 13. Biologiczne aspekty emocji (Dawid Larysz)

Wstęp
Definicja i podział emocji
Modele neuropsychologiczne emocji
– Modele Le Doux
– Model Konorskiego
Czy geny odpowiadają za emocje?
Układ limbiczny – mózg emocjonalny?
Móżdżkowy zespół emocjonalno-poznawczy
Świadoma kontrola emocji
Asymetria funkcjonalna – czy prawa i lewa półkula czują tak samo?
Zakończenie

Język socjologów emocji – subiektywny przewodnik (Anna Czerner, Elżbieta Nieroba)

Indeks rzeczowy

Indeks osobowy