Sztuka i przemysł. Paradygmat innowacji - dziedzictwo kulturowe na obszarach przemysłowych Niemiec i Polski

Z notatki wydawniczej :

Prezentowana publikacja to efekt 19. Konferencji Grupy Roboczej Niemieckich i Polskich Historyków Sztuki i Konserwatorów, która miała miejsce w siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach, we wrześniu 2011 roku.
Spotkanie odbyło się pod hasłem: Paradygmat innowacji — dziedzictwo kulturowe na obszarach przemysłowych Niemiec i Polski.
Wzięli w nim udział referenci z czeskich, niemieckich i górnośląskich ośrodków badawczych oraz przedstawiciele środowisk naukowych z Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki i Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Międzynarodowego Centrum Kultury i Akademii Pedagogicznej w Krakowie, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Politechniki w Łodzi.
W wyniku ożywionej dyskusji, wspólnej wymiany myśli i doświadczeń, dostrzeżenia i skonfrontowania odmiennego spojrzenia na poszczególne zagadnienia, ale przede wszystkim wzajemnego poszukiwania punktów stycznych, powstało 26 artykułów omawiających złożone relacje pomiędzy przemysłem a innowacyjnością w wielu dziedzinach ludzkiego życia.

Pośród zagadnień poruszanych przez autorów, odnaleźć można początki industrializacji na Górnym Śląsku, kwestie znaczenia, jakie miał rozwój przemysłu dla ukształtowania się szczególnego typu mentalności regionalnej, nastawionej na pragmatyzm i nowoczesność, omówienie procesów, w wyniku których na wskazanym obszarze, z ośrodków typowo kupiecko-usługowych wykształtowały się metropolie wielkiego przemysłu czy powiązanie kwestii industrializacji z zagadnieniami budownictwa modernistycznego.
Fenomen modernizmu stał się myślą przewodnią w kilku tekstach, gdzie przedstawiono jego oddziaływanie poczynając od budownictwa, a na przedmiotach użytkowych kończąc.

Nie zabrakło również refleksji dotyczących nowej siedziby Muzeum Śląskiego, które dzięki wzorcowemu potraktowaniu budowli dawnej kopalni, zaadaptowanej na nowoczesny budynek przyszłej siedziby Muzeum, ma szansę stać się jednym z najbardziej zadowalających przykładów ratowania elementów postindustrialnych konstrukcji.

Uważny czytelnik odnajdzie również głos podkreślający negatywne skutki industrializacji w życiu społeczeństw, akcentujący takie pojęcia z tym związane, jak wyzysk społeczny czy destrukcja środowiska przyrodniczego.


TREŚĆ :

Leszek Jodliński — Słowo od Wydawcy

Irma Kozina — Wprowadzenie

PROLOG

Ewa Chojecka — Paradygmat innowacji a dziedzictwo kulturowe Górnego Śląska

Jerzy Gorzelik — Dziedzictwo przemysłowe i modernistyczne jako elementy budowa­nia nowoczesnej tożsamości Górnego Śląska

Leszek Jodliński — Nowe Muzeum Śląskie. Architektura, rewitalizacja terenów postindustrialnych, program wystawienniczy

Ewa Wojtoń — Poprzemysłowe dziedzictwo Sosnowca na tle pozostałych miast Zagłębia Dąbrowskiego

PRZEMYSŁ I MIASTO — WZAJEMNE RELACJE

Katarzyna Anna Wojtczak — Der Stadtmodernisierungsprozess: die Transformation Danzigs im letzten Drittel des 19. Jahrhunderts
[Proces modernizacji miasta: transfor­macja Gdańska w ostatniej tercji XIX wieku — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Romuald K. Bochyński — Problematyka ochrony radomskich wielkokubaturowych obiek­tów architektury przemysłowej z pierwszego trzydziestolecia XX wieku

Krzysztof Stefański — Łódź als eine postindustrielle Stadt - Chancen und Gefahren
[Łódź jako postindustrialne miasto - szanse i zagrożenia — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Thomas Parent — Zur Neudeutung der „Jugendstil-Maschinenhalle" der Dortmunder Zeche Zollern II/IV
[Reinterpretacja znaczenia secesyjnej hali maszyn kopalni Zollern II/IV w Dortmundzie — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

INŻYNIERIA W MIEŚCIE — KOMUNIKACJA, HIGIENA, MEDYCYNA

Stefan Muthesius — Warschaus Poniatowski-Viadukt 1906—1913. Eine Pracht- und Schnellstraße auf Eisenbeton
[Warszawski wiadukt Poniatowskiego 1906—1913. Ekspresowa Via Triumphalis z żelazobetonu — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Janusz L. Dobesz — Historische Wasserleitungsanlagen der früheren Woiwodschaft Wrocław (Breslau) - 22 Jahre nach der Wende
[Zabytki techniki wodociągowej dawnego województwa wrocławskiego - po 22 latach demokracji — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Aleksandra Paradowska — Gesundheitsfabriken. Der technische Fortschritt und sein Einfluss auf die Krankenhausarchitektur in der Zwischenkriegszeit am Beispiel der Woiwodschaft Posen (Poznań)
[Fabryki zdrowia. Postęp techniczny oraz jego wpływ na rozwój międzywojennej architektury szpitalnej na przykładzie województwa poznańskiego — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

MODERNIZM W ARCHITEKTURZE MIAST PRZEMYSŁOWYCH

Thomas Kaffenberger — Arbeiterwohnbau und Industriearchitektur zwischen 1896 und 1923 - Heinrich Metzendorfs Bauten für die Papierfabrik Euler in Bensheim a.d. Bergstraße
[Mieszkania robotnicze i architektura przemysłowa między 1896 i 1923 - Budowle Heinricha Metzendorfa dla fabryki papieru Euler w Bensheimie przy Bergstraße — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Anna Riese — Standardisierung und neue Formsprache in sozialhistorischen Kontexten - Bauhaus und russischer Konstruktivismus
[Standaryzacja i nowy język formy w kontekstach historyczno-społecznych - Bauhaus i konstruktywizm rosyjski — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Iris Meder — Mährische und schlesische Textilindustrielle als Bauherren der Moderne
[Morawscy i śląscy pionierzy przemysłu włókienniczego jako budowniczy modernizmu — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Georg Frank — Die ehemalige Hutfabrik Friedrich Steinberg, Herrmann & Co. in Luckenwalde
[Była wytwórnia kapeluszy Friedrich Steinberg, Herrmann & Co. w Luckenwalde — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Birte Pusback — Die Seefahrtschule in Hamburg-Altona, ein Bau der „Weißen Moderne" - Abriss, Umnutzung, Erhalt?
[Szkoła Żeglugi w Hamburgu-Altonie, budowla z okresu „białego modernizmu" - wyburzenie, zmiana sposobu użytkowania, zachowanie? — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Aneta Borowik — Międzywojenne symbole nowoczesności. Forma i funkcja polskich „domów radia" oraz radiowych stacji nadawczych

Miron Urbaniak — Modernizm w służbie energetyki. Polskie i niemieckie przykłady okręgo­wych elektrowni wodnych oraz cieplnych okresu międzywojennego w Wielkopolsce

Ksenia Stanicka-Brzezicka — „...zu einer neuen Werkenheit". Die Tätigkeit der Bunzlauer Werke im Zeitraum 1900—1936 als Beispiel einer Synthese von Handwerk, neuen Technologien und Kunstströmungen
[„...zu einer neuen Werkenheit". Działalność wytwórni bolesławieckich w okresie 1900—1936 jako przykład syntezy rzemiosła, nowych technologii i prądów w sztuce — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

INNOWACYJNOŚĆ ARCHITEKTURY PO 1945 ROKU

Roman Hillmann — Piękno metalowego profilu. Budynki typu „Lipsk" w NRD i w Polsce

Sonja Hnilica, Markus Jager — „Strukturwandel" unter dem Paradigma der lnnovationen. Hochschulbau im Ruhrgebiet nach 1945
[„Restrukturyzacja" w cieniu paradyg­matu innowacji. Budownictwo szkół wyższych w Zagłębiu Ruhry po 1945 roku — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

Małgorzata Włodarczyk — Relacja pomiędzy sztuką/architekturą a modernizmem, czy aby relacja dychotomiczna? Rozważania na przykładzie zespołu COCH w Krakowie

Alicja Gzowska — Ingenieurarchitektur der 1950er und 1960er Jahre in Polen - ein Forschungsprojekt
[Architektura inżynieryjna lat 50. i 60. XX wieku w Polsce - projekt badawczy — tekst w jęz. niem., streszcz. w jęz. polskim]

PRZEMYSŁ W SZTUCE

Katarzyna Kwiotek — Wybrane zagadnienia problematyki widoków miast przemysłowych w twórczości polskich artystów dwudziestolecia międzywojennego

Bernadeta Stano — Życie artystyczne na terenach poprzemysłowych na przykładzie kra­kowskiego Podgórza i katowickiego Szybu Wilson

EPILOG

Peter Martyn — Paradygmat czy paradoks? Monumenty polemiki i geniuszu znad Tamizy, Renu, Sekwany i Wisły

Uwaga: ostatni egzemplarz magazynowy z wyczerpanego w wydawnictwie nakładu !