Metodyka rozwiązywania problemów kryminalnych - KRZYSZTOF ŁOJEK

Z okładki :

Książka Krzysztofa Łojka „Metodyka rozwiązywania problemów kryminalnych”, napisana przez autora w konwencji i formie klasycznego podręcznika akademickiego, stanowi następny krok zespołu pracowników Instytutu Służby Prewencyjnej Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie w przygotowywaniu literatury podręcznikowej dla studentów kierunków administracja i bezpieczeństwo wewnętrzne na studiach wyższych pierwszego stopnia.
Na polskim rynku wydawniczym nie ma prawie takich pozycji książkowych, które służyć mogą zarówno studentom policjantom jak i osobom cywilnym studiującym bezpieczeństwo wewnętrzne, słuchaczom kursów dla kadry kierowniczej policji, studiów podyplomowych, kursów dla specjalistów prewencji a równocześnie stanowić mogą podręcznik metodyczny dla wykładowców przedmiotów prewencji szkół policji w Polsce(...).

Autor przedstawił w logicznym ciągu schemat postępowania w procesie rozwiązywania problemów przestępczości, bez którego postępowanie policjantów, problemowych zespołów roboczych, ogniw i jednostek policji, wreszcie całej policji w Polsce czasem przypomina działanie intuicyjne, nienaukowe, oparte wyłącznie na doświadczeniu i rutynie, bądź dowolnie sprecyzowanych tezach, co również autor trafnie podnosi w swych rozważaniach, ustosunkowując się także krytycznie do stosowanych w praktyce policyjnej cyfrowych analiz statystycznych bezpieczeństwa(...).

Pozycje recenzowaną należy uznać za wyjątkową także z uwagi na doskonały dobór źródeł. Autor wykorzystał doskonale współczesną znaczącą literaturę kryminologiczną i z zakresu nauk policyjnych, wzbogacając tekst pracy przykładami rozwiązań z rzeczywistych i realizowanych nie tylko w Polsce programów lub zdarzeń relacjonowanych w mediach(...).

Autor zaprezentował doskonały kunszt pisarski. Znakomity język, technika podręcznikowa ułatwiająca zapamiętywanie, z zaznaczeniem problemów dla czytelnika oraz przejrzysty tok narracji pozwala określić ją jako „wydarzenie" w serii wydawniczej Wyższej Szkoły Policji.

Na podkreślenia zasługuje rzadko spotykany wysmakowany dowcip autora, prowokujący czytelnika do myślenia i poszukiwania rozwiązań (...).

„Metodyka rozwiązywania problemów kryminalnych” z uwagi na swe walory metodologiczne dotyczące podstaw metodyki pracy policyjnej, zasługuje na szczególne uznanie i rekomendację.

prof. nadzw. dr hab. Tadeusz Cielecki


WPROWADZENIE

Publikacja ta ma stanowić materiał pomocniczy dla praktyków zajmujących się roz­wiązywaniem problemów przestępczości na poziomie lokalnym. Dlatego też do przygotowania niniejszej pozycji wykorzystano bogaty dorobek metodologiczny zawarty w literatu­rze przedmiotu, wyniki badań naukowych oraz wiedzę dotyczącą różnorodnych działań praktycznych.

Przedstawione zagadnienia celowo uwzględniają programy szkoleń i studiów z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego w taki sposób, aby zawartość merytoryczna stanowiła źródło wiedzy niezbędnej do nauki zagadnień prewencji kryminalnej i bezpieczeństwa społeczności lokalnych.

Podręcznik składa się z siedmiu rozdziałów. Pierwsze dwa, służą wyjaśnieniu aspek­tów teoretycznych i metodycznych, stanowiących podstawę organizowania i realizacji pro­cesów rozwiązywania problemów przestępczości.
Przybliżono w nich podstawowe pojęcia, rozumienie problemu kryminalnego, koncepcję zapewniania bezpieczeństwa na zasadzie rozwiązywania problemów oraz teoretyczne podstawy prewencji sytuacyjnej. Wiele uwagi poświęcono opisowi modeli rozwiązywania problemów kryminalnych, stosowanych w działaniach policji różnych krajów.

Pozostałe rozdziały przedstawiają etapy realizacji procesu według podziału na fazy: identyfikacji problemów, analizowania, działania i oceny. W celu uatrakcyjnienia i wska­zania użyteczności prezentowanych treści, poszczególne rozdziały wzbogacone są przykła­dami realizowanych inicjatyw i sposobów wykonywania poszczególnych czynności.
Sto­sownie do zapotrzebowania sygnalizowanego przez praktyków, szczegółowo prezentowane są metody i techniki prewencji sytuacyjnej oraz wynikająca z nich koncepcja zapobiegania przestępczości poprzez kształtowanie fizycznej przestrzeni.

Pragnieniem autora tego opracowania było, aby w wyniku lektury, czytelnik wstąpił na drogę własnych poszukiwań, a do zagadnień rozwiązywania problemów kryminalnych podchodził w sposób twórczy i systematyczny.
Dlatego też, oprócz przedstawienia po­wszechnie akceptowanych metod działania, autor zawarł argumenty podważające słuszność niektórych praktyk. Postawił również wiele pytań praktycznych, które celowo pozostawił bez odpowiedzi.


SPIS TREŚCI :

WPROWADZENIE

1. ZAGADNIENIA WSTĘPNE

1.1. Podstawowe pojęcia
1.2. Problem kryminalny
1.3. Zorientowanie na problemy
1.4. Prewencja sytuacyjna
1.5. Teoretyczne podstawy prewencji sytuacyjnej
1.5.1. Teoria rutynowej aktywności
1.5.2. Teoria wzorca przestępczego
1.5.3. Perspektywa racjonalnego wyboru

2. MODELE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

2.1. SARA
2.2.CAPRA
2.3.PROCTOR
2.4. 5Is
2.5. SARAM
2.6. Modele a procedury badawcze

3. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW

3.1. Pojęcie problemu kryminalnego
3.2. Zachowania antyspołeczne
3.3. Typologia zachowań antyspołecznych
3.4. Źródła informacji o problemie
3.5. Organizowanie gromadzenia informacji o problemach
3.6. Wpływ miejskich legend na identyfikację problemów

4. ANALIZOWANIE PROBLEMÓW KRYMINALNYCH

4.1. Struktura czynności badawczych
4.2. Poznanie problemu
4.3. Zasady analizowania
4.4. Wybrane obszary i metody badania problemów kryminalnych
4.4.1. Trójkąt kryminalny
4.4.2. Cykl przestępstwa
4.4.3. VIVA, CRAVED
4.4.4. Miejsce jako generator i atraktor
4.5. Specyfika problemów
4.6. Wsparcie procesu analizowania
4.7. Przeszkody w skutecznym analizowaniu

5. DZIAŁANIE

5.1. Strategie rozwiązywania problemów
5.2. Metody i techniki prewencji sytuacyjnej
5.2.1. Zwiększenie wysiłku
5.2.2. Zwiększenie ryzyka
5.2.3. Ograniczenie zysku
5.2.4. Ograniczenie prowokacji
5.2.5. Wyeliminowanie usprawiedliwienia
5.3. Zapobieganie przestępczości poprzez kształtowanie przestrzeni
5.3.1. Założenia koncepcji
5.3.2. Definicje i typologia zapobiegania przestępczości przez kształtowanie przestrzeni
5.3.3. Terytorialność
5.3.4. Nadzór
5.3.5. Kontrola dostępu
5.3.6. Uodpornienie celu
5.3.7. Wygląd i stan utrzymania
5.3.8. Wsparcie użytkowania
5.3.9. Rola Policji
5.3.10.    Współpraca na rzecz kształtowania bezpiecznych przestrzeni
5.4. Wybrane projekty z zakresu zapobiegania przestępczości przez kształtowanie przestrzeni
5.4.1. Inicjatywy typu furty w alejach (alley-gating)
5.4.2. Projekt typu minisąsiedztwa
5.4.3. Projekt wyznaczania strefy prywatności (privacy space markings)
5.5. Współpraca w rozwiązywaniu problemów
5.5.1. Potrzeba współpracy
5.5.2. Formy i metody obywatelskiego zaangażowania
5.5.3. Community policing
5.5.3.1. Zakres pojęciowy community policing
5.5.3.2. Modele współpracy
5.5.4. Działania grup nieformalnych na przykładzie Grupy Pewnych Osób

6. OCENA DZIAŁAŃ

6.1. Ewaluacja procesu
6.2. Ewaluacja wpływu
6.3. Ewaluacja ekonomiczna
6.4. Dobre praktyki

7. DYLEMATY ZAPOBIEGANIA PRZESTĘPCZOŚCI

7.1. Przyczyny spadku przestępczości
7.2. Wpływ oświetlenia na przestępczość
7.3. Wpływ monitoringu wizyjnego na przestępczość
7.4. Transcendentne metody zapobiegania przestępczości

8. BIBLIOGRAFIA