Studia Politicae Universitatis Silesiensis T. 4 – 5

Z notatki wydawniczej :

Prezentowany łączony tom 4–5 to zbiór tekstów, które za względu na podjętą tematykę zostały pomieszczone w czterech grupach: „Myśl polityczna”, „Systemy polityczne”, „Komunikowanie społeczne” oraz „Stosunki międzynarodowe i integracja europejska”.
Jest też dział zawierający „Recenzje i omówienia”.
W dziale „Myśl polityczna” analizie poddano najważniejsze wątki myśli J.J. Rousseau: wolność liberalna, ideał nowego państwa i ideał rewolucji. Rozważania A. de Tocqueville’a o amerykańskiej demokracji oraz problem relacji między wolnością i równością ukazano przez pryzmat opinii polskich autorów. W kolejnym tekście przedstawiono koncepcje człowieka w twórczości T. Manna na przykładzie Czarodziejskiej góry. Inspiracją do powstania następnego artykułu było stanowisko Z. Baumana na temat przyczyn i istoty Holocaustu.
Teksty w dziale „Systemy polityczne” przedstawiają determinanty preferencji wyborczych elektoratu PO i PiS , a także wpływ metody dystrybucji mandatów na wyniki wyborcze.
Politologia dziennikarstwa i stan badań z tego zakresu w Rosji, a także zagadnienia związane z reklamą społeczną to tematyka tekstów pomieszczonych w kolejnym dziale „Komunikowanie społeczne”.
„Stosunki międzynarodowe i integracja europejska” – prezentowane tu artykuły dotyczą kwestii stanowiska Hiszpanii wobec WPZiBUE oraz EPBiO, a także problematyki dylematów integracyjnych UE.
Zainteresować może także ujecie problematyki źródeł i przebiegu konfliktu w Darfurze oraz ukazanie roli społeczności międzynarodowej wobec niego.
Wspomniane „Recenzje i omówienia” zamykają tom.


OD REDAKCJI

Oddajemy do rąk Czytelników połączony czwarty i piąty tom wydawnictwa Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. Podobnie jak w poprzednich tomach, większość opracowań zamieszczonych w niniejszym zbiorze to teksty pracowników i doktorantów naszego Instytutu. Ze względu na podjęte tematy zostały one pomieszczone w czterech grupach tematycznych: „Myśl polityczna”, „Systemy polityczne”, „Komunikowanie społeczne” oraz „Stosunki międzynarodowe i integracja europejska”.
W dziale „Myśl polityczna” znajdują się cztery opracowania. W pierwszym z nich Ideał nowego państwa Jana Jakuba Rousseau i Rewolucja Francuska Jacek Derek analizuje jeden z najważniejszych wątków myśli politycznej i filozoficznej Jana Jakuba Rousseau, jakim były jego rozważania nad wolnością liberalną, ideałem nowego państwa i ideą rewolucji w nowożytnym tego słowa znaczeniu. Myśl polityczna autora Umowy społecznej omawiana jest w kontekście wybranych filozoficznych aspektów Rewolucji Francuskiej. Z kolei Anna Stępień w artykule Eksperyment historii — demokracja w Stanach Zjednoczonych w ujęciu A. de Tocqueville'adokonuje analizy znanej koncepcji francuskiego liberała na temat charakteru amerykańskiej demokracji, w tym problemu relacji między wolnością i równością, prezentowanej przez pryzmat opinii i interpretacji różnych autorów, głównie polskich. Autorka akcentuje aktualność wielu problemów sformułowanych przez A. de Tocqueville'a. Obszerne opracowanie Agnieszki Turoń Człowiek w refleksji społecznej Tomasza Manna poświęcone jest koncepcji człowieka w twórczości T. Manna. Podjęte w tym tekście rozważania są ważne dla zrozumienia podstawowych dylematów współczesnej myśli politycznej. Sylwia Turańska, autorka artykułu Holocaust jako zjawisko nowoczesności.
Wokół refleksji Zygmunta Baumana, skupia się na koncepcji Z. Baumana dotyczącej przyczyn i istoty Holocaustu. Stanowisko Z. Baumana jest ważnym głosem w sporze, którego uczestnicy próbują odpowiedzieć na pytanie, w jakim związku Zagłada pozostaje — o ile pozostaje — z nowoczesnością.
W grupie tekstów „Systemy polityczne" zamieszczone zostały dwa opracowania.
W pierwszym z nich Determinanty preferencji wyborczych na przykładzie elektoratu Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości w latach 2000—2005 Dorota Dolińska omawia determinanty preferencji wyborczych elektoratu PO oraz PiS. W pierwszej części tego opracowania Autorka stosunkowo szeroko potraktowała teorie i modele wyjaśniające mechanizm kształtowania się i trwałości preferencji wyborczych. Z kolei Jeremiasz Salamon w artykule Polityczne konsekwencje wyboru metody dystrybucji mandatów na przykładzie elekcji do Sejmu RP z 21 października 2007 roku wykazuje wpływ metody dystrybucji mandatów na wyniki wyborcze. Analizuje także pośrednie konsekwencje badanej zależności, takie jak: możliwości tworzenia koalicji rządowych, przebieg procesu legislacyjnego, ewentualne możliwości zmiany konstytucji.
W dziale „Komunikowanie społeczne" znajdują się dwa artykuły — autorstwa Siergieja Korkonosenki oraz Felicjana Byloka. Tekst Siergieja Korkonosenki z Sankt-Petersburga Politologia dziennikarstwa: zakres i perspektywy rozwoju jest o tyle ważny dla polskiego Czytelnika, że prezentuje stan badań w tej dziedzinie w Rosji, autor zaś niejednokrotnie w sposób polemiczny odnosi się do ustaleń przyjętych w nauce światowej i rosyjskiej oraz podejmuje próbę wypracowania własnego stanowiska.
Felicjan Bylok w swoim opracowaniu Reklama społeczna jako „sumienie" współczesnego społeczeństwa przedstawia zarówno definicje podstawowych pojęć, jak i problemy badawcze związane z tezą sformułowaną w tytule opracowania. Autor szerzej omawia kwestie związane z reklamą społeczną, funkcje reklamy społecznej oraz formułę „Dzieciństwo bez przemocy" jako przykład reklamy społecznej.
W części tomu „Stosunki międzynarodowe i integracja europejska" znajdują się trzy opracowania.
W pierwszym z nich autorstwa Agnieszki Stolarczyk Udział Hiszpanii w kształtowaniu Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego Unii Europejskiej omówione zostały kwestie dotyczące stanowiska Hiszpanii wobec Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony, miejsca krajów basenu Morza Śródziemnego w WPZiB UE, charakteru polityki Hiszpanii wobec państw basenu Morza Śródziemnego w latach 1975 — 1991 oraz wkład Hiszpanii w przygotowanie i realizację Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego.
Anna Orlikowska i Mariusz Jankowski w artykule Przyszłość Unii Europejskiej w świetle ustaleń szczytu brukselskiego z dnia 21 i 22 czerwca 2007 roku. Analiza wybranych aspektów niemieckiej prezydencji odnosi się między innymi do tak istotnych dylematów integracyjnych Unii Europejskiej na obecnym etapie jej rozwoju jak: charakter polityki wschodniej, polityka energetyczna oraz kryzys konstytucyjny UE.
W ostatnim z artykułów zamieszczonych w tej części zbioru pt. Konflikt w Darfurze. Źródła, przebieg, rola społeczności międzynarodowej pióra Katarzyny Kopiasz podjęto problematykę, która stosunkowo rzadko stanowi przedmiot badań naukowych prowadzonych w Polsce. Artykuł ten jest ważnym źródłem uporządkowanych informacji na temat jednego z najpoważniejszych konfliktów ostatnich lat w skali światowej.
W opracowaniu przedstawione zostały źródła tego konfliktu, jego przebieg oraz rola społeczności międzynarodowej. W końcowej części zbioru znajduje się osiem recenzji i omówień.
Zainteresowany Czytelnik znajdzie także krótkie noty o Autorach.
Dziękujemy za życzliwe przyjęcie trzech wydanych dotychczas tomów i zapraszamy do współpracy w przygotowaniu kolejnych.

Redaktorzy tomu


NOTY O AUTORACH :

Jacek Derek — dr, pracownik naukowo-dydaktyczny, Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Anna Stępień — mgr, doktorantka w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Agnieszka Turoń — mgr, asystent w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Sylwia Turzańska — mgr, doktorantka w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dorota Dolińska — dr, Wydział Organizacji i Zarządzania, Politechnika Śląska w Gliwicach

Jeremiasz Salamon — mgr, doktorant w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Siergiej Korkonosenko — prof. dr hab., Uniwersytet w Sankt-Petersburgu

Felicjan Bylok — dr hab., Zakład Socjologii i Psychologii Zarządzania, Politechnika Częstochowska

Agnieszka Stolarczyk — mgr, absolwentka politologii i filologii romańskiej Uniwersytet Śląski w Katowicach

Anna Orlikowska — mgr, doktorantka w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Mariusz Jankowski — mgr, absolwent politologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Katarzyna Kopiasz — mgr, doktorantka w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Sylwester Wróbel — prof. UŚ dr hab., kierownik Zakłdu Teorii Polityki w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Katarzyna Czornik — mgr, asystent w Zakadzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Justyna Tomala-Wawrowska — mgr, asystent w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dominika Ćwieczek — mgr, doktorantka w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Tomasz Iwanek — mgr, asystent w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Łukasz Zemła — mgr, asystent w Zakładzie Teorii Polityki w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach


SPIS TREŚCI :

Od Redakcji


Myśl polityczna

Jacek Derek — Ideał nowego państwa Jana Jakuba Rousseau i Rewolucja Francuska

Anna Stępień — Eksperyment historii — demokracja w Stanach Zjednoczonych w ujęciu Alexisa de Tocqueville'a

Agnieszka Turoń — Człowiek w refleksji społecznej Tomasza Manna

Sylwia Turzańska — Holocaust jako zjawisko nowoczesności. Wokół refleksji Zygmunta Baumana


Systemy polityczne

Dorota Dolińska — Determinanty preferencji wyborczych na przykładzie elektoratu Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości w latach 2000—2005

Jeremiasz Salamon — Polityczne konsekwencje wyboru metody dystrybucji mandatów na przykładzie elekcji do Sejmu RP z 21 października 2007 roku


Komunikowanie społeczne

Siergiej Korkonosenko — Politologia dziennikarstwa: zakres i perspektywy rozwoju

Felicjan Bylok — Reklama społeczna jako „sumienie" współczesnego społeczeństwa


Stosunki międzynarodowe i integracja europejska

Agnieszka Stolarczyk — Udział Hiszpanii w kształtowaniu Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego Unii Europejskiej

Anna Orlikowska, Mariusz Jankowski — Przyszłość Unii Europejskiej w świetle ustaleń szczytu brukselskiego z dnia 21 i 22 czerwca 2007 roku. Analiza wybranych aspektów niemieckiej prezydencji

Katarzyna Kopiasz — Konflikt w Darfurze. Źródła, przebieg, rola społeczności międzynarodowej


Recenzje i omówienia

James G. March i Johan P. Olsen — Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki. Warszawa 2005, 262 s. (Sylwester Wróbel)
Prawo i polityka w ochronie środowiska. Red. Halina Lisicka. Wrocław 2006, 317 s. (Sylwester Wróbel)
Mario Vargas Llosa — Izrael — Palestyna. Pokój czy święta wojna? z hiszpańskiego przełożyli: B. Jaroszuk, K. Iszkowski. Warszawa 2007, 158 s. (Katarzyna Czornik)
Janusz Bugajski and Ilona Teleki — America's New Allies: Central-Eastern Europe and the Transatlantic Link. Washington, D.C., 2006, 122 s. (Justyna Tomala-Wawrowska)
Patrycja Domejko-Kozera — Polityka bezpieczeństwa Hiszpanii w latach 1992—2004. Warszawa 2006, 113 s. (Dominika Ćwięczek)
Państwa Afryki Zachodniej. T. 1 — Fakty — problemy stabilizacji i rozwoju — polskie kontakty. Red. Zygmunt Łazowski. Warszawa 2006, 456 s. (Katarzyna Kopiasz)
Janusz Józef Węc — Spór o kształt instytucjonalny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej 1950—2005. Między ideą ponadnarodowości a współpracą międzyrządową. Analiza politologiczna. Kraków 2006, 570 s. (Tomasz Iwanek)
Piotr Sztompka — Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków 2007, 420 s. (Łukasz Zemła)

Noty o autorach

Summary
Zusammenfassung