Polonijna panorama. Szkice poświęcone pamięci Bolesława Wierzbiańskiego

Z notatki wydawniczej :

Książka to zestaw tekstów, który jest próbą upamiętnienia działalności i dorobku Bolesława Wierzbiańskiego.
Publikacja mieści się w kręgu zainteresowań Instytutu Politologii Uniwersytetu Opolskiego i uzupełnia cykl opracowań poświęconych zjawiskom emigracji.
Nie jest to zarazem podsumowanie w sensie dosłownym, zwykle odnoszące się do całokształtu osiągnięć omawianej postaci.
Ideę przewodnią tomu jest wykazywanie na konkretnych przykładach, przytaczanych i opisywanych przez poszczególnych autorów, bogactwa i różnorodności form aktywności rodaków przebywających na obczyźnie
lub żyjących stale poza granicami swego kraju. Tom mówi także o roli i wpływie mediów na ważne procesy i zjawiska społeczne łączące się z miejscem Polski w świecie, jej postrzeganiu przez sąsiadów i opinię publiczną w państwach należących do globalnych liderów politycznych.
To są kwestie, które stanowiły przedmiot stałych zainteresowań Bolesława Wierzbiańskiego.

Publikacja składa się z kilku rozdziałów. Pierwszy, pt. Ci, którzy mogli mówić za nas, przypomina ludzi oraz instytucje i organizacje zaświadczające o intensywności życia społeczno-politycznego w polskich kręgach emigracyjnych.
Migracje, deportacje, repatriacje to tytuł kolejnego, zawierającego materiały mówiące o często dramatycznych okolicznościach i motywach decyzji o opuszczeniu kraju, jakie towarzyszyły wielokrotnie tym, którzy z powodów ekonomicznych, narodowościowych lub politycznych musieli opuścić ziemię rodzimą.
Rozdział: W Służbie na obczyźnie przedstawia relacje z działalności organizacyjnej oficjalnych agend II Rzeczypospolitej, jak i przybliża zasługi różnorodnych organizacji i struktur dla Polski i Polaków mieszkających za granicami ojczyzny.
Część pt. Na placówkach grupuje teksty przynoszące informacje o praktycznych aspektach działalności osób i organizacji związanych z Polonią. Cenne przyczynki do wiedzy o działalności medialnej środowisk polonijnych przynoszą materiały zawarte w rozdziale: W eterze i na papierze. Fragment książki zatytułowany: Dramaty zbiorowe i jednostkowe zawiera materiały dotyczące radykalnej zmiany sytuacji politycznej lub narodowej skutkujące koniecznością pozostania poza granicami Polski poszczególnych osób i całych społeczności.
Ludzie jak instytucje to pendant kończące tom zawierające sylwetki znanych i wybitnych emigracyjnych naukowców działaczy polonijnych, polityków i dziennikarzy, m.in.: Macieja M. Feldhuzena (1906-1990); Feliksa Grossa (1906-2006); Tadeusza Horko (1913-1976); Wacława Jędrzejewicza (1893-1993); Jolanty Krafft-Grenet (1926-2007);
Ignacego Dzierżykraya Morawskiego (1888-1988); Mariana Wiktora Święcickiego (1902-1988); Bolesława Wierzbiańskiego (1913-2003).

Publikacja Polonijna panorama, złożona z biografii, opisów i relacji dotyczących spraw ważnych i pomniejszych, przybliża fragmenty polonijnej panoramy służąc lepszemu poznaniu środowiska i problemów rodaków mieszkających poza granicami ojczyzny.



SPIS TREŚCI :

Wstęp

I. Ci, którzy mogli mówić za nas

Artur TRUDZIK — Bolesław Wierzbiański — działacz Polskiego Ruchu Wolnościowego „Niepodległość i Demokracja" oraz publicysta londyńskiej „Trybuny"

Ludmiła KASZKO, Walentyna OSKOŁOK — Polska - Ukraina: realizacja wizji Jerzego Giedroycia

Jerzy R. KRZYŻANOWSKI — Dziennikarstwo i polityka: Melchior Wańkowicz i Jerzy Giedroyc

Marek SZCZERBIŃSKI, Grzegorz WIECZOREK — Zarys dziejów Światowego Związku Polaków z Zagranicy w latach II wojny światowej


II. Migracje, deportacje, repatriacje

Barbara KUBIS — Przesiedlenia ludności polskiej z obszarów wschodnich II Rzeczypospolitej jako skutki decyzji politycznych aliantów w 1945 roku

Piotr MALCHERCZYK — Społeczne i gospodarcze przyczyny emigracji Ślązaków w połowie XIX wieku

Andrzej CHODUBSKI — Repatriacja jako szczególna wartość kulturowa


III. W służbie na obczyźnie

Edward KOŁODZIEJ — Polska służba dyplomatyczna i konsularna a Polonia w USA i Kanadzie w latach 1918—1939

Karolina KURZYDYM — Ośrodki akademickie żołnierzy 2. Korpusu na terenie Włoch w latach 1945—1946

Antoni Herkulan WRÓBEL OFM — Rola duszpasterstwa polonijnego w krzewieniu kultury polskiej w Argentynie

Wiesława PIĄTKOWSKA-STEPANIAK — Zmartwychwstańcy na rzecz jedności Polonii amerykańskiej


IV. Na placówkach emigracyjnych

Iwona DRĄG KORGA — Instytut Józefa Pilsudskiego w Ameryce: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość

Elżbieta TRELA-MAZUR — Wybitne osobowości Polonii belgijskiej: dr Bohdan Jan Prus III Mrozowski i Zofia Aldona Jasieńczyk Michałowska-Mrozowska

Roman KASZPER — Młodzież w życiu społecznym Polaków w Republice Czeskiej po 1989 roku

Małgorzata STOPIKOWSKA — Dwudziestolecie Społecznej Szkoły Polskiej w Baranowiczach na Białorusi (1987—2007)


V. W eterze i na papierze

Tomasz NOWIŃSKI — Polskie programy radiowe w południowej Kalifornii (do 1995 roku)

Mieczysława WIELICZKO — „Wieści Polskie" w Budapeszcie w latach 1939—1944. Analiza zawartości


VI. Dramaty zbiorowe i jednostkowe

Marek MASNYK — Prasa województw zachodnich II Rzeczypospolitej o sytuacji na górnośląskim obszarze plebiscytowym w okresie zmiany suwerenności

Nina TAYLOR-TERLECKA — Jana Lechonia dramat życia i dramat śmierci


VII. Ludzie jak instytucje

Maciej M. Feldhuzen (1906—1990)

Feliks Gross (1906—2006)

Tadeusz Horko (1913—1976)

Wacław Jędrzejewicz (1893—1993)

Krystyna Jolanta Krafft-Grenet (1926—2007)

Ignacy Dzierżykray Morawski (1888—1988)

Marian Jastrzębiec Święcicki (1902—1988)

Bolesław Wierzbiański (1913—2003)