Edukacja i socjalizacja w życiu osoby niepełnosprawnej

Wprowadzenie

Dzisiejsza rzeczywistość to czas intensywnego i bardzo szybkie­go rozwoju.
Powoduje to często narastające z jednej strony sprzeczności w różnych obszarach naszego życia, z drugiej - szybki rozwój daje o wiele większe możliwości tym jednostkom, które do tej pory tych możliwości nie miały. W codziennym życiu, szczególnie w pracy, spotykamy się z coraz to nowszymi wyzwaniami, próbując sprostać obecnym oczekiwaniom.
Dzi­siaj zwraca się uwagę na wspieranie poszczególnych osób w ich drodze do samodzielnego funkcjonowania. Racjonalne wspieranie to takie, które jest adekwatne do możliwości rozwojowych człowieka.
Możliwości te są pewną pochodną splotu wielu czynników. Wśród tych najważniejszych należy wy­mienić zaburzenia rozwojowe oraz społeczne warunki przebiegu rozwoju każdej jednostki.

Edukacja i socjalizacja to kategorie, które wzajemnie się przenika­ją. Jest to szczególnie widocznie w odniesieniu do grupy osób, których rozwój z różnorodnych przyczyn został zaburzony.
Oczywiście trudno nie wspomnieć o ważności i przydatności oddziaływań rehabilitacyjnych, bez których niemożliwe byłoby uzyskanie jakichkolwiek efektów w pracy z oso­bami niepełnosprawnymi.
Przeobrażenia, jakim jesteśmy wciąż poddawani, przynoszą wciąż nowe refleksje związane z jeszcze głębszym spojrzeniem na osoby niepełnosprawne. Przemyślenia te powodują, że zastanawiamy się nad możliwo­ściami osób niepełnosprawnych, a nie nad ich ograniczeniami wynikają­cymi ze stanu.

Zamierzeniem prezentowanego tomu jest wielowątkowe i wieloaspek­towe przedstawienie tematyki związanej z codziennym funkcjonowaniem osób z niepełnosprawnością. Dla łatwiejszego posługiwania się prezento­waną książką artykuły zostały usystematyzowane w pięciu podrozdziałach.
Wskazane dwa obszary przewodnie: edukacja i socjalizacja oscylują wokół szczegółowych zagadnień:
- aktywność w życiu osób niepełnosprawnych;
- choroba a niepełnosprawność;
- wybrane uwarunkowania socjalizacji osób niepełnosprawnych (obszary społeczne);
- rodzina w życiu osoby niepełnosprawnej;
- osoba niepełnosprawna w codziennym życiu.

Wyrażamy głęboką nadzieję, że kolejna publikacja z tego obszaru roz­ważań przyczyni się do jeszcze głębszej analizy pracy wielu specjalistów.
Pokaże tym samym osiągnięcia, jakie wielu z nich uzyskuje. To z kolei natchnie do nowych poszukiwań w dotychczasowej pracy dla osób, które potrzebują i poszukują wskazówek.

Anna Klinik
Dorota Prysak


SPIS TREŚCI :

Wprowadzenie

Aktywność w życiu osoby niepełnosprawnej

Iwona Jagoszewska — Wybrane obszary aktywności społecznej niesłyszących

Iwona Olszówka — Międzypokoleniowa edukacja, integracja i aktywizacja osób niepełnosprawnych intelektualnie (Raport z projektu „Podaj mi swoją dłoń i bądź przyjacielem”)

Zbigniew Marten — Ubezwłasnowolnienie – rozwiązania prawne, problemy psychologiczne, dylematy moralne

Choroba a niepełnosprawność

Urszula Klajmon-Lech — Przykłady wsparcia udzielanego osobom z rzadkimi chorobami chromosomowymi i ich rodzinom w wybranych krajach Europy

Bożena Kurasz — Funkcjonowanie społeczne osób z chorobą Parkinsona

Piotr Majewicz — Zalety sygnaturowe młodzieży niepełnosprawnej somatycznie, czyli spojrzenie na osobowość człowieka w sytuacji choroby lub dysfunkcji z perspektywy psychologii pozytywnej

Anna Klinik — Stan zdrowia osób niepełnosprawnych intelektualnie a proces socjalizacji na przykładzie pracy w warsztacie terapii zajęciowej

Wybrane uwarunkowania socjalizacji osób niepełnosprawnych (obszary społeczne)

Mariusz Sak — Wieloznaczność socjalizacji w kontekście edukacji niesłyszących

Marzenna Zaorska — Rozwój osobowości, samoświadomości i wyobraźni dziecka głuchoniewidomego w świetle poglądów Aleksandra Suworowa

Sylwia Wrona, Ilona Fajfer-Kruczek — Postawy studentów i absolwentów specjalności „asystent osoby niepełnosprawnej” Uniwersytetu Śląskiego wobec niepełnosprawności

Igor Hampl — Socjalizacja osób niepełnosprawnych słuchowo jako determinanta socjalizacji społecznej

Rodzina w życiu osoby niepełnosprawnej

Katarzyna Ćwirynkało — Ojciec w wychowaniu i rehabilitacji dziecka z niepełnosprawnością

Remigiusz Kijak — Zachowania seksualne osób niepełnosprawnych intelektualnie w aspekcie uwarunkowań rodzinnych

Iwona Nowakowska-Kempna, Małgorzata Barakomska — Problemy emocjonalne współmałżonków osób po udarze mózgu

Marta Pągowska — Wsparcie społeczne rodziny w kontekście specyfiki rozwoju dziecka z autyzmem wczesnodziecięcym

Zenon Gajdzica — Rodzinne uwarunkowania bezradności versus zaradności dzieci z lekką niepełnosprawnością umysłową

Osoba niepełnosprawna w życiu codziennym

Anna Kołcz-Trzęsicka — Zajęcia z tańca towarzyskiego dla osób niewidomych i niedowidzących – forma socjalizacji, rehabilitacji oraz element przeciwdziałania ograniczeniom wynikającym z niepełnosprawności

Katarzyna Leoniuk, Agata Janaszczyk — Rola fizjoterapeuty w procesie socjalizacji osób niepełnosprawnych na przykładzie badań z zakresu rehabilitacji społecznej

Hanna Ociepska — Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych szansą na lepszą edukację i socjalizację osób z niepełnosprawnością

Katarzyna Gabryś, Krystyna Moczia — Jak nie szkodzić osobie z niepełnosprawnością

Barbara Grzyb, Agata Kałat — Perspektywy i ograniczenia w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych na podstawie literatury oraz programów celowych i unijnych

Dorota Prysak — Przestrzeń życiowa funkcjonowania osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną w domu pomocy społecznej