Sailors, Ships and the Sea in the Novels of Captain Frederic Marryat - MAREK BŁASZAK

[ MARYNARZE, OKRĘTY I MORZE W POWIEŚCIACH

KAPITANA FRYDERYKA MARRYATA ]


 Uwaga : książka wydana w jęz. angielskim !


Z notatki wydawniczej :

Książka pt. Marynarze, okręty i morze w powieściach kapitana Fryderyka Marryata śledzi ewolucję motywów morskich w literaturze angielskiej do momentu powstania w pełni rozwiniętej powieści morskiej, której właściwym ojcem jest kapitan Fryderyk Marryat (1792—1848).
W dalszej części przedstawiono jego służbę w Królewskiej Marynarce Wojennej i karierę literacką.
Analiza jego fikcyjnych kreacji marynarzy, okrętów i morza wypełnia główną część pracy.
Książka zawiera również rozważania teoretyczno-literackie na temat istoty nowego gatunku.

Książka adresowana jest do wszystkich czytelników zainteresowanych literaturą morską w języku angielskim.



Fragmenty streszczenia w jęz. polskim

W części wstępnej rozprawy przedstawiona jest ewolucja motywów morskich w literaturze angielskiej od okresu staroangielskiego, poprzez średnioangielski i renesans, po bezcenne, epokowe dzieło Ryszarda Hakluyta z przełomu XVI i XVII wieku, zatytułowane „Najważniejsze wyprawy żeglarskie, podróże i odkrycia Anglików". Kolejne znaczące etapy w rozwoju powieści morskiej związane są z działalnością literacką Daniela Defoe, Tobiasza Smolletta i romantyków ze szczególnym uwzględnieniem sir Waltera Scotta. Analiza dorobku zwłaszcza dwóch ostatnich pisarzy ukazuje pewne istotne niedostatki nie pozwalające spełnić im wymagań stawianych temu gatunkowi.

Rozdział pierwszy daje zarys służby w marynarce wojennej i dorobku literackiego kapitana Maryata, jak również krytyczne recenzje
jego dzieł pióra takich autorytetów, jak Waszyngton Irving, William Makepeace Thackeray, Edgar Allan Poe, Karol Dickens, William Harrison Ainsworth, Józef Konrad Korzeniowski (Joseph Conrad), Virginia Woolf i Ernest Hemingway.
Rozdział precyzuje cele, jakie stawia sobie niniejsza rozprawa, z których najważniejszym jest zbadanie fundamentalnych elementów powieści morskich kapitana Marryata, które wyznaczają istotę tego gatunku. Pojęcie powieści morskiej zdefiniowane jest tu również przez uznanych pisarzy i krytyków.

Rozdział drugi najpierw koncentruje się na okolicznościach, w których bohaterowie Marryata wiążą się z morzem, akcentując poczucie realizmu pisarza. Służba na morzu okazuje się dobrą szkołą charakterów ludzkich, zmieniając na lepsze nawet mniej uzdolnionych spośród jego bohaterów, którzy robią znakomite postępy w wymiarze zawodowym, osobisto-intelektualnym i moralno-duchowym. Rozdział daje następnie szczegółową prezentację marynarzy Royal Navy zróżnicowanych pod względem stopnia wojskowego, statusu na pokładzie okrętu i przypadających im obowiązków. Pochwała ich profesjonalizmu, rycerskiego kodeksu zachowania oraz patriotyzmu przybiera u omawianego autora charakter mitotwórczy. Wspomniana prezen­tacja obejmuje również marynarzy handlowych i przemytników, kaprów i piratów, a także handlarzy niewolników, rybaków i wielorybników, przewoźników i pilotów pracujących na Tamizie i w Kanale La Manche, razem z różnej maści łupieżcami słodkowodnymi. Marynarze kapitana Marryata sportretowani są jako wyraźnie odmienna grupa zawodowa, jak też zindywidualizowani poprzez liczne cechy szczególne i osobliwości o charakterze osobistym...

Rozdział trzeci prezentuje niezwykłą gamę okrętów i statków żaglowych pojawiających się w powieściach kapitana Marryata, reprezentujących wszelkie możliwe służby, typy i klasy. Mają one pewne wyraźne cechy narodowe, są też zindywidualizowane na kilka sposobów.
Analiza koncentruje się na różnych obliczach i konotacjach tych statków, to jest odczuciach i wyobrażeniach jakie one wywołują w marynarzach-członkach ich załóg. Kapitan Marryat daje zdecydowane preferencje okrętom Królewskiej Marynarki Wojennej, w których można dopatrzyć się silnie oddziałującego symbolu jego ukochanej ojczystej wyspy, potężnego czynnika utwierdzającego supremację Wielkiej Brytanii nad światem oraz żywotnego instrumentu Imperium.

Żaglowce w analizowanych powieściach jawią się również jako istoty żyjące dzięki zabiegom animizacyjnym, personifikującym i antropomorfizacyjnym podejmowanym przez autora...

W rozdziale czwartym omawiane są różne skojarzenia wywoływane przez morze wśród ma­rynarzy kapitana Marryata, łącznie z ideą swobody i wolności.
Analiza obejmuje najbardziej znamienne figury (zwłaszcza metafory) użyte przez pisarza w odniesieniu do morza, a takie istotę bliskiego związku, czy wręcz pokrewieństwa, pomiędzy jego marynarzami a żywiołem wodnym...

W zakończeniu podkreślono oryginalny, twórczy, sublimowany i wyjątkowo zintegrowany sposób przedstawienia marynarzy, okrętów i morza (to jest kompozycyjnych i strukturalnych wyznaczników dojrzałego nowego gatunku) przez kapitana Marryata, co czyni go właściwym ojcem powieści morskiej w literaturze angielskiej, a także pisarzem, który potrafił zainspirować kolejnych wybitnych twórców tego gatunku i który pod względem jakości, to jest walorów treści, jak i stylu, znacząco przybliża powieść morską do kategorii poważnego pisarstwa, prawdziwej sztuki.


[SPIS TREŚCI]

TABLE OF CONTENTS

Acknowledgements

List of Abbreviations

Introduction
The Major Stages in the Evolution of the English Sea Novel: Hakluyt, Defoe, Smollett, the Romantics

Chapter One
The Advent of Captain Frederick Marryat

Chapter Two
Marryat's Sailors

Chapter Three
The Ships

Chapter Four
The Sea

Conclusions
Captain Frederick Marryat as a Proper Father of the English Sea Novel

Works Cited

Summary
Summary in Polish