Railway Defamiliarisation. The Rise of Passengerhood in the Nineteenth Century - Małgorzata Nitka

[ NARODZINY PASAŻERA KOLEJ I DEFAMILIARYZACJA RZECZYWISTOŚCI W XIX WIEKU ]

Uwaga : tekst w języku angielskim (streszczenia w jęz. polskim i niemieckim) !


Z notatki wydawniczej :

Praca porusza kwestie technicznych, społecznych i kulturowych aspektów podróży w epoce wiktoriańskiej. Rozprawa w szczególności analizuje powstanie i rozwój kolei jako środka nie tylko lokomocji, ale defamiliaryzacji podróży i rzeczywistości. XIX-wieczne materiały źródłowe: dokumenty historyczne, propagandowe, teksty literackie, a także obrazy i litografie stanowią podstawę do analizy wpływu jednego z najważniejszych wynalazków rewolucji przemysłowej na nowe rozumienie ruchu, szybkości i przestrzeni oraz na destabilizację procesu postrzegania, który nabiera charakteru pasywnego i syntetycznego. „Redukując” przestrzeń kolej przenosi podróżowanie w kontekst czasowy, a wyostrzając znaczenie czasu, poprzez między innymi, nadanie nowej wartości minutom przyczynia się do wykształcenia pośpiechu, jednego z istotnych zjawisk definiujących nowoczesność.

Ze streszczenia w jęz. polskim :

Narodziny pasażera.
Kolej i defamiliaryzacja rzeczywistości w XIX wieku

Niniejsza rozprawa dotyczy technicznych, społecznych i kulturowych aspektów podróży w epoce wiktoriańskiej. W pracy w szczególności zanalizowane zostało powstanie i rozwój kolei jako środka nie tylko lokomocji, ale również defamiliaryzacji podróży i rzeczywistości. XIX-wieczne materiały źródłowe: dokumenty historyczne, propagandowe, teksty literackie, a także obrazy i litografie stanowią podstawę do analizy wpływu jednego z najważniejszych wynalazków rewolucji przemysłowej na nowe rozumienie ruchu i szybkości, przestrzeni i destabilizację procesu postrzegania, który nabiera charakteru pasywnego i syntetycznego. „Redukując" przestrzeń, kolej przenosi podróżowanie w kontekst czasowy, a wyostrzając znaczenie czasu poprzez, między innymi, nadanie nowej wartości minutom przyczynia się do wykształcenia się pośpiechu, jednego z istotnych zjawisk definiują­cych nowoczesność.

Do tematów analizowanych w pracy należą ponadto związki pomiędzy kategorią klasy a podróżowaniem w XIX wieku, szczególnie istotne w brytyjskim społeczeństwie, komercjalizacja podróży i jej nowy wymiar etyczny. Kolej, ingerując w krajobraz, proponuje też nową estetykę, której głównym elementem jest linearność, a sama linia prosta staje się symbolem dynamiki i nowoczesności. Inną metaforę nowoczesności stanowi postać pasażera, uosobienie pasywności, niecierpliwości, powierzchowności i alienacji, które to postawy są uwarunkowane przez rozwój techniczny i zarazem są formą przystosowania się do nowego rytmu rzeczywistości.

Contents
[Spis treści]

Introduction

I. The Defamiliarisation of Speed

II. A Crisis in Vision

III. Passengerhood and the Ethic of Effort

IV. The Aesthetic of Speed

V. Soft Space and Slow Time

VI. Artists and Engineers

VII. Travellers in Time

The Stopping Point

Bibliography

Index

Streszczenie

Zusammenfassung

Uwaga:

Ostatni egzemplarz z wyczerpanego w wydawnictwie nakładu

z niewielkimi śladami magazynowymi na okładce !